خلیفه شخص نخست و پادشاه یک خلافت به شمار می رود. این واژه، عنوان و لقبی است که در قانون جوامع اسلامی یا شریعت به رهبر امت اسلامی داده می شود. این واژه از ریشهٔ خَلف میآید و به معنای جانشین یا نماینده است. به نخستین خلفای مسلمانان خلیفه رسول الله (جانشین پیامبر خدا) می گفتند. مسلمانان همچنین به خلیفه، امیرالمؤمنین، امام الامه و امام مومنین و در زبان گفتگو و مکالمه رهبر مسلمین نیز می گویند. پس از خلفای راشدین این عنوان توسط امویان، عباسیان، فاطمیان و عثمانی نیز استفاده گردید.