De
helium-neonlaser is een goedkope
gaslaser. Het actief medium is een mengsel van de edelgassen
helium typisch 100 Pa en een klein beetje typisch 10 Pa
neon. De laser wordt gepompt door een elektrische ontlading doorheen helium, wat dit naar de aangeslagen toestand 1s 2s brengt. Bij botsing brengt zo een aangeslagen heliumatoom een neonatoom naar de aangeslagen toestand 1s2 2s2 2p5 5s1. Het neonatoom valt dan terug naar de toestand 1s2 2s2 2p5 3p1 met
gestimuleerde emissie van een
foton. De laser straalt licht uit in het rood:
golflengte 632,8 nm. Er is ook een versie verkrijgbaar die in het groen straalt. De laser kan lineair
gepolariseerd licht uitstralen, mits toepassing van
brewstervensters. Doorgaans is het licht niet gepolariseerd, dit is goedkoper en geeft iets meer vermogen. De laser heeft een lage efficiëntie en kan daardoor geen hoge vermogens leveren. Hij is wel goedkoop, eenvoudig, en betrouwbaar. Hij wordt veel toegepast in barcodescanners in supermarkten, als laserwaterpas op bouwwerven, in de landmeting, voor holografie.