Het landgraafschap Brabant was van 1085 tot 1183 een Duits rijksleen dat zich ruwweg tussen de Dender en de Zenne situeerde. Het kwam vermoedelijk voort uit een deelgraafschap van de Brabantgouw, net zoals het markgraafschap Ename (tussen Schelde en Dender), de noordelijke helft van het graafschap Henegouwen en het graafschap Brussel (tussen Zenne en Dijle).