De
renaissance (letterlijk:
wedergeboorte) is een periode in de Europese
cultuurgeschiedenis die volgde op de
middeleeuwen. De term kwam in de
19e eeuw ook in omloop als
historisch periodebegrip. De renaissance als
laatmiddeleeuwse culturele beweging begon in
Italië in de veertiende eeuw en verspreidde zich in de volgende eeuwen over de rest van Europa. De Italiaanse
humanisten die de term
renaissance introduceerden, meenden dat na een periode van verval, de
middeleeuwen, een nieuwe
gouden eeuw was aangebroken, die niets minder was dan een 'wedergeboorte' van de verworvenheden van de
klassieke oudheid. De acceptatie van renaissance als periodebegrip had niet alleen te maken met de herleving van de klassieke oudheid en de wijze waarop deze periode werd gecontrasteerd met de tijd die daaraan voorafging. De term verwijst ook naar de 'geboorte' van belangrijke nieuwe ontwikkelingen in deze periode, zoals de teloorgang van het
feodale stelsel, de ontdekking van nieuwe continenten, het
copernicaanse stelsel in de
astronomie en de uitvinding of introductie in Europa van
drukpers,
papier,
kompas en
buskruit. Moderne historici zien echter op heel wat gebieden geen scherpe breuk met de middeleeuwen, en benadrukken dat er eerder sprake was van continuïteit en verdere ontwikkeling van processen die reeds in de middeleeuwen waren begonnen.