Een vrijheidsgraad is een onafhankelijke parameter waarmee een aspect van een fysisch systeem wordt vastgelegd. Onafhankelijk wil zeggen: de waarde van een parameter kan gekozen worden zonder dat andere parameters daarvoor aangepast hoeven te worden. Als een systeem geheel gedefinieerd kan worden door één onafhankelijke parameter (bijvoorbeeld een knikker die door een smalle goot rolt), dan heeft dat systeem één graad van vrijheid.