Zadig –
powiastka filozoficzna francuskiego filozofa
Voltaire'a, wydana w
1747 r. Pierwotny tytuł powieści brzmiał
Memnon. Historie orientale (
Memnon. Powieść wschodnia). W następnym wydaniu w
1748 r. Voltaire poszerzył dzieło o kilka rozdziałów i zmienił jego tytuł na obecny:
Zadig, ou la destinée. Historie orientale. W przekładzie na język polski
Tadeusza Boya Żeleńskiego tytuł powieści brzmi
Zadig czyli Los. Powieść wschodnia.
Zadig jest powiastką filozoficzną, ukazującą kwestie filozoficzne i społeczne, będące przedmiotem zainteresowania intelektualistów w XVIII-wiecznej Francji, ubraną jednak w kostium baśni wschodnich, a także posiadającą cechy średniowiecznych
romansów rycerskich. W przedstawieniu burzliwych dziejów tytułowego bohatera (częściowo o charakterze autobiograficznym) Voltaire przeprowadza krytykę stosunków panujących w XVIII-wiecznym społeczeństwie francuskim, propaguje wyznawaną przez siebie filozofię
deistyczną, wreszcie próbuje odpowiedzieć na pytanie o sens zła na świecie.