ambona (architektura)

Ambona (gr. szczyt, podwyższenie), kazalnica – w budownictwie sakralnym miejsce służące kapłanom do czytania tekstów liturgicznych, głoszenia kazań. Przybierała różne formy architektoniczne: od trybuny wspartej na kolumnach (V-VI wiek) do konstrukcji zawieszonej na ścianie lub filarze z wejściem po schodkach. Ten drugi, najczęściej zachowany typ, rozwinięty w XVI wieku, złożony jest z korpusu-mównicy z parapetem (pulpitem), zaplecka i baldachimu. Baldachim zdobi na podniebieniu zwykle gołębica, a wieńczy figura. Przykrycie pulpitu – w kolorze dnia, nadaje ambonie charakter miejsca liturgicznego. W poprzednich epokach ambona była często bogato zdobiona, a w czasach baroku przybierała wyszukane formy, np. łodzi. W niektórych kościołach były dwie a nawet trzy ambony, służące do dysput ^{[potrzebne źródło]}. (w Polsce np. w Bazylice św. Stanisława Biskupa Męczennika w Lublinie).