conventionalism

Conventionalism is the philosophical attitude that fundamental principles of a certain kind are grounded on (explicit or implicit) agreements in society, rather than on external reality. Although this attitude is commonly held with respect to the rules of grammar, its application to the propositions of ethics, law, science, mathematics, and logic is more controversial.

Le conventionnalisme est une doctrine stipulant une séparation fondamentale entre les données de l'intuition et des sens, et les constructions intellectuelles permettant de fonder les théories scientifiques ou mathématiques.

Konwencjonalizm to przyrodoznawczy kierunek filozoficzny, powstały już w V w. p.n.e. (Protagoras, Arystyp, sofiści), a rozwinięty w końcu XIX i w XX w. (Poincaré, Bergson, Ajdukiewicz), w myśl którego wszystkie twierdzenia i teorie o charakterze naukowym są konwencjami (tzn. mają umowny charakter). Rolą pełnioną przez te konwencje jest wygoda myślenia w procesach poznania i wartościowania w danym wycinku czasoprzestrzeni, co - w przekładzie potocznym - jest takim rozeznawaniem się w pewnej rzeczywistości, w którym umownie przyjmuje się określone sądy za prawdziwe bądź nieprawdziwe oraz określone rzeczy za dobre lub piękne bądź złe lub brzydkie. Niejako "użytkowym przekazem" konwencjonalizmu jest to, iż w praktyce nie ma wiecznie niezmiennych stanowisk wobec realiów - z racji tego, że rozwojową naturę ma myśl ludzka.