daň

Dan

Daniel (nombre)

DAN

Dân

Dĩn

dan

dan

-te , * ew vê gavê li menzelê ye o şimdi odada * li kuçeyê ligel zarokan e sokakta, çocuklarla beraber -a , * li min binêre bana bak -i * li min xist beni dövdü ~ aliyekî bir yana ... , , ~ aliyekî dinya tev ~ aliyekî , bir yana dünya bir yana ~ aliyê çep û rastê sağlı sollu ~ aliyê çepê şikandin sol yapmak ~ aliyê rastê ajotin sağdan sürmek ~ , amade bûn , hazır bulunmak , * seat di dehan de li malê amade be, ez dê bêm saat onda evde hazır ol geleceğim ~ ava serê , gerîn suyu ısınmak , ~ aziya xwedê hiştin meydanda bırakmak , , ~ aziyê man , mualâkta olmak , ~ ba gayên mezin rêx kirin başa güreşmek , ~ ba , hev yan yana ~ ba merê xwe nesekinîn kocasını sevmemek, kocasıyla geçinmemek ~ ba , nekirin zilikek , zere kadar değeri olmamak ~ ba , sekinîn oturmak , * ez li ba diya te nasekinim, maleke cihê dixwazim ben annenle oturmam, ayrı ev isterim ~ ba wan xêr xeber testiyi kıran da bir, suyu getiren de ~ ba xwe bi tiştekî hesab nekirin şakaya gelmemek ~ ba xwe girtin hesaba katmak ~ ba xwe heqdar dîtin haklı bulmak ~ ba , xwe hiştin yanında bulundurmak, tutmak * heta ku hûn bên ez dikarim zarok li ba xwe bihêlim siz gelinceye kadar çocuğu ben tutarım ~ ba xwe not dan , numarasını vermek , ~ bal , , gözünde ~ bal dilê , , gözünde * li bal dilê wî ev xanî pêncî milyar dike onun gözünde bu ev eli milyar eder ~ bal , peyde bûn , elinde bulunmak , ~ balê meqbûl bûn , makbule geçmek ~ balê nehiştin yanına bırakmamak , ~ bejna , hatin , yakışmak, kalıbına uymak ~ bejna , nenihêrtin boyuna posuna bakmadan ~ belaya xwe gerîn belâsını aramak, , , kanına susamak ~ belaya xwe ve bûn belâsını bulmak ~ benda , bûn , yoluna bakmak ~ benda , ketin , takılmak , xwe bûn kısmet beklemek ~ , benderuh tune bûn , cinler cirit oynamak, , eciniler top oynuyor ~ ber avê yok pahasına ~ ber baranê şil bûn yağmur yemek ~ ber , bûn , başını beklemek, kilit kürek olmak , * heta camêr hat ez li ber mala wî bûm ada gelene kadar evine kilit kürek oldum ~ ber , bûn polos , gölgede bırakmak ~ ber çavan göz göre göre, herkesin gözü önünde ~ ber çavan e 1) elle tutulur gözle görülür , 2) her şey ortada, gözler önünde ~ ber çavan girtin göz önünde tutmak , ~ ber çavan hiştin göz önünde bulundurmak ~ ber çavan xuya bûn göze görünmek , ~ ber çavê , 1) , gözünde * li ber çavê wî ez tawanbar im onun gözünde suçluyum 2) , nazarında * li ber çavê min tu qîmeteke vî mirovî tune benim nazarımda bu adamın hiç bir değeri yok ~ ber çavê , bûn 1) gözünün önünde olmak , 2) gözünün önünde olmak , 3) gözünde tütmek , ~ ber çavê , hebûn gözünü hırs bürümek , ~ ber çavê , mezin bûn gözünde büyümek ~ ber çavê , nehatin yenene içilene bakılmamak , ~ ber çavê , nehatin 1) gözü hiçbir şeyi görmemek, gözü dünyayı görmemek 2) gözüne hiçbir şey görünmemek ~ ber çavê , qewimîn gözlerinin önünde ceryan etmek ~ ber çavê , reş bûn soğumak ~ ber çavê , sekinîn önüne dikilmek, karşısına dikilmek ~ ber çavê xwe mezin kirin gözünde büyütmek ~ ber çavê xwe girtin göz önünde tutmak , ~ ber çavên xwe dîtin gözleriyle görmek ~ ber deriyê dadgehan , mahkeme kapısı ~ ber derî man kapıda kalmak ~ ber derî vegerandin kapıdan çevirmek ~ ber destan el altında ~ ber destê , 1) elinde * zarok li ber destê Elîf xanimê mezin bûn çocuklar Elif hanımın elinde büyüdüler 2) elinin altında * leşkerên li ber destê wî gelek hindik bû elinin altındaki asker pek azdı ~ ber destê , man elinde kalmak , ~ ber destê miriyan be Ölenlerin ruhu şad olsun anlamında ölü için verilen yemekten sonra söylenir ~ ber destê Xwedê ehd be töhbeler olsun ~ ber devê , sekinîn , bakmak , ~ ber devê xwe nenihêrtin aklına geleni söylemek ~ ber , devê xwe vekirin , karşı ağzını açmak ~ ber dilê , dan , teselli etmek , , ~ ber dilê , ezîz , bûn , çok değerli olmak ~ ber dilê , re hatin gönlünü almak , ~ ber dilê , pir şîrîn bûn , gözü gibi sakınmak , ~ ber , dirêj bûn

ad, isim * navê xwe ji mi re bibêje adını bana söyle ad , ad, isim , * navê nû tevlî rojnameyê bû yeni isimler gazeteye katıldı sıfat , * ez bi navê hevaltiyê vî tiştî ji te dixwazim arkadaş sıfatıyla bunu sende istiyoru mec imza , * di kovarê de navê navdar jî hene dergide ünlü imzalar da var ~ bi dû xwe xisti ünlenmek, nam salmak ~ dan 1) ad vermek , 2) ad yapmak, isim yapmak, ü kazanmak, nam almak 3) adı çıkmak , ~ danî ser ad koymak ~ di xwe da meyda okumak ~ goti ad vermek , * bi ser mi de neyê ez nav nabêjim üzerime varmayı ad vermem ~ girti ü almak , ~ hati kişandi ad çekilmek ~ heye lê ew tune ye ismi var cismi yok , ~ hilda anmak, zikretmek, bahsetmek * ditirse ku navê nexweşînê hilde hastalığı adını anmakta korkuyor ~ ji xwe berda ad yapmak, isim yapmak, ü almak , , , ü kazanmak ~ keti ser , adı çıkmak ~ kirin , ser xwe yapacağına dair söz vermek veya yapacağını ila etmek ~ kişandi ad çekmek ~ lê danîn 1) ad koymak 2) ad takmak ~ lê hati danî adı konulmak, adlandırılmak, adı verilmek ~ lê hati kiri ad almak, ad konulmak, adlandırılmak ~ lê kirin 1) ad koymak 2) ad takmak ~ li , danîn , ad koymak, ad takmak ~ li , kirin , ad koymak, ad takmak ~ û deng ad, şa şöhret, ün ~ û deng da nam vermek , , ü almak , , ünlenmek, şa vermek, meşhur olmak ~ û dengê , belav bû nam salmak, şöhret salmak ~ û dengê , derketi şöhret salmak ~ û dengê , li dinyayê belav bû şöhreti dünyayı tutmak ~ û dengê , li dinyayî birî namı nişanı kalmamak ~ û niç bayramlık ad, kötü ün ~ û nîşa adı sanı ~ û nîşana , adı sanı , ~ û nîşana xwe adıyla sanıyla ~ û nûç bayramlık ad, kötü ün ~ û nûçik 1) bayramlık ad 2) sıfat , ~ û nûç pê ve danî ad takmak ~ veda ü almak , ~ekî Xwedê , star e sır saklamayı bilmek gerek ~ê , aşkera kiri adını vermek , ~ê , belav bû adı duyulmak , ~ê , bi bîr anî adını anmak ~ê , bi bîr neanî adını anmamak ~ê , bi dînî derketi adı deliye çıkmak ~ê , bi xerabî derketi adı kötüye çıkmak ~ê , bi xerabî derxisti adını kirletmek , , adını kötüye çıkarmak ~ê , bihurîn , adı geçmek * pirtûka ku li jorê navê wê bihurî yukarda adı geçe kitap ~ê , bilind kirin , göklere çıkarmak ~ê civatê , rz topluluk adı ~ê curedar cins isim ~ê , dan , adını vermek , * navê mi bidê, wê ji te re bibe alîkar adımı ver o sana yardımcı olur ~ê , da ser xwe kendine ... süsü vermek * navê şoreşgeriyê daye ser xwe kendine devrimci süsü vermiş ~ê , da zanî adını vermek , ~ê , derbas bûn , adı geçmek, ismi geçmek * pirtûka ku li jorê navê wê derbas bû yukarda adı geçe kitap ~ê , derbasî , bû adı geçmek, adı yazılmak * navê wê derbasî dîroka têkoşînê neteweyî yê cîhanê bû adı dünya ulusal kurtuluş mücadeleleri tarihine geçti ~ê , derketin 1) ad yapmak , ü kazanmak 2) adı çıkmak , 3) adı çıkmak, adı kötüye çıkmak, çavlanmak, dillere düşmek , * ne zilamekî xerab e, lê carekê navê wî derketiye kötü ada değil, ama bir kere adı çıkmış ~ê , derxisti ünlendirmek ~ê diya xwe ji bîr kiri kim olduğunu bile unutmak ~ê dîko Elî Evdirehma e koyunu bulunmadğı yerde keçiye Abdurrahma çelebi derler ~ê , goti ad vermek , ~ê gur derketiye bi notî kurtu adı bir kere yırtıcılığa çıkmış ~ê , hati dayî adı verilmek ~ê , hebû adı olmak ~ê hevedudanî birleşik isim ~ê , heye adı var ~ê , heye lê ew bi xwe tune ye ismi var cismi yok , ~ê , hilneda adını ağzına almamak ~ê , ji dinyayê rakiri adını dünyada silmek ~ê , ji navê birandin , silmek , * navê wî ji cîhana siyasetê rakir adını siyaset dünyasında sildi ~ê , ketin , , adı karışmak * navê wî jî ketiye vê bûyera diziyê bu hırsızlık olayına adı da karışmış ~ê , keti deftera kara listeye girmek ~ê , kiri kutikê adını kütüğe geçirmek ~ê komê rz topluluk adı ~ê , lekedar kiri adını kirletmek , ~ê , lê danî birini adını bir başkasına koymak ~ê , lê hati nivîsandi adı geçmek, adı yazılmak * navê wê derbasî dîroka têkoşînê neteweyî yê cîhanê bû adı dünya ulusal kurtuluş mücadeleleri tarihine geçti ~ê , lê kiri ismini yazmak ~ê , lê nivîsandi ismini yazmak ~ê , li hev bû adları aynı olmak ~ê , li hev danî adları aynı koymak ~ê , li ser zimanê mi bû adı dilimi ucundaydı ~ê , ma adı kalmak * ew mir, navê wî ma o öldü adı kaldı ~ê , nehati hilda adı bile okunmamak ~ê , nehati ser zar û zimana esamisi okunmamak ~ê nenêrbara rz soyut isim ~ê , pê re bû adı üstünde ~ê , pê xara kiri adına kara sürmek, birine zifos atmak ~ê , ragihandi adını vermek ~ê razber , rz soyut isim ~ê şûştinê kiri serê suya göstermek , ~ê te bi xêr adını bağışlamak * navê te bi xêr? adını bağışlar mısın? ~ê , tune bû adı bile okunmamak ~ê we bi xêr? adını bağışlamak * navê we bi xêr? adını bağışlar mısınız? ~ê , winda bû adı bile okunmamak ~ê , winda kirin , kara leke sürmek ~ê wî tiştî lê danî adını koymak ~ê xerab hati ser , adlanmak, kötü ü kazanmak ~ê xwe heq kiri adını taşımak , ~ê xwe lê danî birine kendi adını koymak , ~ê xwe winda kiri altı adını bakır etmek ~ê xweser özel isim ~ê pêreyî yê navdêrî û rengdêrî ad ve sıfat ya cümleleri

bildirim, bildirme istihbar, istihbarat, haber ve bilgi alma bilgi , ~ bi dest xistin bilgi edinmek ~ dan bildirmek ~ hilanîn bilgi almak ~ hildan haber almak, bilgi edinmek * min saloxiya hatina te hilda geldiğini haber aldım ~ jê negirtin haber çıkmamak ~ya , dan , salık vermek ~yek jê derneketin haber çıkmamak

bilgi, haber, bildir hiq ilâ ilân , ~ dan , , haber vermek ~ girtin , bilgi almak ~ kirin ilân etmek, duyurmak ~ pê xistin aktarmak, iletmek, bildirmek ~a , pê xistin , haberdar etmek, bilgilendirmek

bilgi, haber, bildir hiq ilâm , ilân , ~ dan , , haber vermek ~ girtin , bilgi almak ~ kirin ilân etmek, duyurmak ~ pê xistin aktarmak, iletmek, bildirmek ~a , pê xistin , haberdar etmek, bilgilendirmek

bir , bir , ,bir , * tenê yek zilam sadece bir ada bir , * jinikek li we digere bir kadın sizi arıyor bir , * Xwedê yek e Allah birdir bir , * em tev yek in, em nikarin ji hev biqetin hep biriz, ayrılmayız bir , * telê van pênûsan yek e bu kalemlerin boyu birdir bir , * beriya me tevan yek e bizim kesemiz birdir bir , bir belirtilenin hor görüldüğünü bildirir) * ew bi xwe wextekî erebevanekî dera hanê bû kendisi vaktiyle arabacının biri idi 1biri, birisi , * ez yekî virek im ben yalancının biriyim 1 biri, birisi , * ez dibêjim qey li ser darê yek hebû ağaçta sanki birisi vardı 1,birer * her yekî şekirek bide wan onlara birer şeker ver 1 bazen * yek şevan xwêdan dide yek şevan jî nade bazı geceler terliyor bazen de terlemiyor ~ berî , dan , fitlemek ~ bi kêfa dilê xwe ye paşa gönlü bilir ~ bi ~ 1) bire bir * ev derman ji kuxukê re yek bi yek e bu ilâç öksürüğe bire birdir 2) bire bir , 3) teker teker 4) harfiyen 5) harfi harfine * gotinên wî yek bi yek rast in söyledikleri harfi harfine doğru ~ bûn wekî marê reş , afaroz edilmek ~ caran 1) bazen 2) arada bir ~ dan ber telan , ateş püskürtmek ~ dan leqandin , ağzını yoklamak ~ dest nakute bir elin nesi var ~ di qaqa Xwedê de birin , bıktırıp usandırmak ~ dora gûyê xwe sênc kirin çok pinti ve temahkâr olmak ~ got qaz yek got bilbil birbirinlerinin yapıp etmelerini sorun yapmak ~ gû dike gûyê xwe dixwe çok pinti ve temahkâr olmak ~ gûyê xwe hişk kirin û xwarin çok pinti ve temahkâr olmak ~ hêja ye hezarî hezar ne hêja ye yekî bin işçi, bir başçı ~ jê nemîne köküne kibrit suyu ~ ji aqil birin , sözle kandırıp şaşırtmak ~ ji bo Xwedê Allahın bir kulu ~ ji min yek jî wî bir ondan bir benden ~ ji paşiya êlê girtin çingene gibi olan, çok çirkin ve kara kuru olmak ~ ji yekî xerabtir e al birini, vur ötekini , ~ ji yên din cihê kirin ayrı tutmak ~ jî bir de * tu, ew, yek jî ez sen, o, bir de ben ~ kirin agir û berî xwe dan besle kargayı oysun gözünü ~ kirin çilkew son sürat ardına vermek ~ kirin pereyek , beş baralık etmek ~ li hil e yek li mil e, yek di zik de pilewile biri eşikte biri beşikte ~ li vir xistin ~ li wir xistin damdan çardağa atlamak ~ ne dev e neziman, ~ ne dîn e ne îman biri kendini savunamaz durumda diğeri zalimin teki ~ nebirin ber golikan jî bir kimse hiç bir şeye yaramamak ~ pê dimire, ~ jî ji bo wê dimire biri yer biri bakar kıyamet ondan kopar ~ pîs kirin onurunu ayaklar altına almak ~ qertel e li pey beratê ye , leş kargası ~ qeyd kirin , gemini çekmek, sınırlandırmak ~ sale bir yaşında ~ serkele bû îro bûye qûş şah iken şahbaz olmak ~ sî û dudo mzk bir otuz ikilik ~ xwedî kirin ji serê , re , baş belâsı için , yetiştirmek ~ xwedî kirin ji serê xwe re besle kargayı oysun gözünü ~ yek e, dudo komek e birlikten güç doğar ~ yek e dudo qewet e birlikten güç doğar ~a , nebe dudo sebep olan sebepsiz kalsın ~a , nebûn dudo 1) iki ucunu bir araya getirememek 2) iki yakası bir araya gelmemek ~a xwe gotin hê duduyê hevalan gotin iğneyi kendine çuvaldızı başkasına batırmak ~e giloverik inci gibi , ~e tevkutayî etine dolgun biri ~î ciwan gençten * xwediyê xanî yekî ciwan bû ev sahibi gençten bir adamdı ~î da yekî rezek, wî nedayê hebûbek , baba oğluna bir bağ bağışlamış, oğul babaya bir salkım üzüm vermemiş ~î din , başkası, başka biri ~î fîştere çam yarması ~î girê ser xwe re ense kulak yerinde ~î ku deng diçê bila bi alî min de bê , söz anlayan beri gelsin ~î li ser eniya xwe bûn dediği dedik biri olmak ~î nav nava tune bû, çû rît ser ferşê kaniyê meşhur olmak için gidip çeşme taşına sıçtı ~î şaxînî dal gibi, ince uzun yapılı ~î telaşî mêran çam yarması ~î teldirêjî boyluca biri

biçim, şekil * firaqeke di teşeya qeyikê de kayık şeklinde bir tabak biçim , * divê mirov teşeyekî nû bide vê odeyê bu odaya yeni bir biçim vermeli biçim, form , ~ dan , biçim vermek , ~ bi ~ biçim biçim ~ guharti biçi değiştirmek ~yê hilberînê üretim biçimi ~yê erdê erd yer biçimleri

den, dan.

değer, kıymet değer , fiyat, eder , ab fiyat , ab fiyat , ~ dan , fiyat vermek ~ eyar kiri fiyat ayarlamak ~ lê danî fiyat koymak ~ pê da değer biçmek, kıymet vermek * em nirxekî mezi didi ramanên we düşüncelerinize büyük bir değer biçiyoruz ~ sabit kiri fiyatları dondurmak ~ tespît kiri fiyat tespit etmek, fiyatlandırmak ~ tê da fiyat , biçmek ~a dîmaneyî bağıl değer ~a hunerî sanat değeri ~a nêzike , mat yaklaşık değer ~a nomînal nominal değer ~a rehayî mat salt değer ~a sade mat salt değer ~a sincî ahlâkî değer

ekmek , * nanê genim , buğday ekmeği ekmek , * em ketine etra nanê xwe ekmeğimizi derdine düşmüşüz ekmek , * em na li mala me bixwin? ekmeği bizde yiyelim mi? * nanekî baş da mêvana misafirlere güzel bir yemek verdi yemek, ziyafet * ew dawetî na kiri onları yemeğe davet etmiş mec buğday ~ bi guhan xwari aklını peynir ekmekle yemek ~ bi rûçik tê xwari her şeyi dış görünüşü etkilidir ~ bide , kerî ji xwe re hilîne payı fazlasını arkadaşına ver ~ dan 1) yemek vermek, yemek çıkarmak 2) top vermek , ~ dan , 1) , ekmek vermek 2) , yedirmek ~ da devê , , yemek yedirmek, yedirmek ~ dan , kerî ji xwe re hilanî payı fazlasını arkadaşına vermek ~ di devê şêr de ye ekmek aslanı ağzında ~ di paşil de kimseye muhtaç olmayan ~ heta ku mirov necû naçe xwarê lokma çiğnenmede yutulmaz ~ jê hati ekmek kapısı olmak * divê mirov xiyanet bi cihê ku nanê miroj jê tê, neke insa ekmek kapısına ihanet etmemeli ~ jê re tune bûn , bir sözünü iki etmemek ~ ji baniyê av ji kaniyê ekmek elden, su gölden ~ ji jûnê ketî nankör kimse ~ ji mala av ji mala taştiya pala ekmek elden, su gölden ~ li eniya hirçê ye ekmek aslanı ağzında ~ pêşkêş kiri yemek sunmak, yemek çıkarmak , ~ û ava , li dinyayê qedî kandil yağı tükenmek , ~ û avên , ji dinyayê kêm bû kavli tamam olmak , ~ û tirî eylül ayı ~ û xwê li ser çoka e nankör kimse ~ xenîmî , bibe ekmek çarpsın ~ xenîmî mi be! Kuran , çarpsın! ~ xwarin 1) yemek yemek 2) lokma yemek , ~ekî pehtî ji du girik hevîr çêtir e bu günkü tavuk yarınki kazda iyidir ~ê axa diçe canê , xula diêşe gide ağanı malı üzüle uşağı ~ê bêxwê dixwe tirê şor dike kendinde büyük işlere kalkışmak ~ê bêxwê xwari güçsüz, işe yaramaz olmak ~ê bi nan 1) borca borc 2) her şey karşılıklı ~ê bikizrik kakırdak poğaçası ~ê , birîn , ekmeğinde etmek ~ê canbaza li ser pişta ehmeqa eakıllılar ahmakları sırtında geçinir ~ê cehî arpa ekmeği ~ê , çavê , kor bike gözüne dizine dursun ~ê çivê acımsı tadı ola ve yenile bir bitki ~ê deriya el ekmeği ~ê deriya di zikê , de yeel kapısında büyümüş ~ê deriya keti zikê , el kapısında büyümüş olmak ~ê , di paşila , de bûn , kolunda altı bilezik olmak ~ê fetîr 1) yufka ekmek 2) mayasız ekmek ~ê genimî buğday ekmeği ~ê helite cevizli ekmek ~ê hilatî mayalı ekmek ~ê , jê hati ekmek kapısı olmak, geçim kaynağı olmak , ~ê , ji , bû ekmeğini yemek , * heyra camêr ji mi re baş e, nanê mi jî wî ye adam bana iyi, be ekmeğini yiyiyorum ~ê ji deriyan xwelî li seriya ele muhtaç olanı toprak başına ~ê jikeva mayasız ekmek ~ê kizrika kakırdak poğaçası ~ê ku bişikê nacebire kırıla kalp zor düzelir ~ê , li ser , bû ekmeğini yemek , ~ê , li ser çoka , bû nankör olmak ~ê malê ev yemeği ~ê me bêxwê ye ne yapsak yaranamıyoruz ~ê mêra li mêra bi dey e er lokması er kursağında kalmaz ~ê mêra li mêra ne biminet e er lokması er kursağında kalmaz ~ê mêzînê fırı ekmeği ~ê mişeliqê sac üzerinde pişirile kalınca ekmek ~ê pehtî 1) pişmiş ekmek 2) mec altı bilezik * xiratî nanê pehtî ye marangozlük altı bileziktir ~ê qali kalı yuvarlak ekmek ~ê qatqat katmerli etmek ~ê tenûrê tandır ekmeği ~ê pîde pide ekmeği ~ê rasta çavê xwara iyilik yap denize at ~ê sêlê sac ekmeği ~ê sêlê rû kiri ekmeğine yağ sürmek ~ê sêlê ye, ne berê te heye ne pişta te sağı solu belli olmayan, güvenilmez kimse ~ê şikeva mayasız ekmek ~ê tawê tavada yağda yapıla bir tür börek ~ê tîrê 1) ince sac ekmeği 2) yufka ekmek ~ê toraqê çökelekli ekmek ~ê tost tost ekmeği ~ê tûj ince bulgur, biber, soğa ve kavurmada yapıla fırı ya da tandırda pişirile ekmek ~ê xaşik darı ekmeği ~ê xewre etli kümbe ~ê xwe deranî ekmeğini çıkarmak ~ê xwe derxisti ekmeğini kazanmak ~ê xwe jê deranî ekmeğini çıkarmak, ekmeğini kazanmak ~ê xwe jê derxisti ekmeğini kazanmak ~ê xwe ji kevir derxisti ekmeğini taşta çıkarmak ~ê xwe qezenc kiri ekmeğini kazanmak ~ê zavê güvey yemeği

fiyat , bz fiyat , ~ dan , 1) fiyat vermek 2) fiyat , biçmek ~ eyar kirin fiyat ayarlamak ~ gotin paha biçmek ~ kêm kirin 1) fiyat düşürmek 2) indirim yapmak , ~ kifş kirin fiyat , biçmek ~ lê birîn fiyat , biçmek, paha biçmek ~ lê danîn fiyat koymak, paha biçmek ~ lê xistin fiyat , biçmek, paha biçmek ~ rabûn za gelmek ~ sabit kirin fiyatları dondurmak ~ şikandin 1) fiyat kırmak 2) indirmek , ~ tê dan 1) fiyat , biçmek 2) fiyat çekmek ~ zêde kirin üste vurmak ~a bazarê rayiç fiyatı ~a destekirî taban fiyat ~a fayîzê faiz fiyatı, taban fiyatı ~a herî zêde baş fiyat ~a kirînê alış fiyatı ~a mal dan şikênandin fiyat kırdırtmak ~a pir zêde astronomik fiyat ~a qethî kesin fiyat, maktu fiyat ~a , rabûn pahaya çıkmak, zamlanmak ~a zêde yüksek fiyat

fişek, kurşun , ~ barandin kurşun yağdırmak ~ avêtin fişek atmak ~ berdan kurşun atmak ~ berdan , , kurşun sıkmak ~ berî , dan , kurşun sıkmak ~ bi ser de barandin , , kurşun yağmuruna tutmak ~ bi ser serê , de barandın , kurşun yağdırmak ~ lê barandin , kurşun yağdırmak ~ lê reşandin , kurşun yağdırmak ~ xwarin kurşun yemek

gaz , gaz yağı gaz , * di mîdeyê de çêbûna gazê midede gaz oluşmak gaz , ~ dan , gazlamak ~ pê re çêbûn gazlanmak, gaz oluşmak , gazlanmak ~ tê hatin dan gazlanmak ~ û bêlan tepeler ~ên bikuj öldürücü gazlar ~ên jehrîn zehirli gazlar

gösterme ~ dan göstermek ~ kirin göstermek ~a , dan , göstermle ~a , kirin , göstermek

gösterme ~yî , dan , göstermek ~yî , kirin , göstermek

göz , göz , * ji ber çavan winda bû gözde kaybolmak göz , * bi çavên xêl nihêrt hilekâr gözlerle baktı göz , * bi çavê biratiyê lê mêze kiri kardeş gözüyle bakmak göz , * çav ji camêr re hati adamcağız göze geldi * çava bi camêr veda adamcağız göze geldi göz , * ji pêş çavê mi ket gözümde düştü ~ berdan , göz dikmek, göz koymak * çav berdane malê me malımıza göz dikmişler ~ ber dan , sulanmak ~ berda nanê , ekmeğine göz koymak , ~ berda revê kaçmaya yeltenmek ~ bi çav li hev nihêrti göz göze gelmek ~ bi kerê ve bû eşekte de göz var ama anlayışsız, anlayışsız olmak ~ bi serê , ve hebû anlayışlı olmak, idrak sahibi olmak, kadirbilir olmak ~ bi wê de çû gözü kaymak, gözü kaçmak , * bêhemdî çavê mi bi loqenteyê ve çû istemeyerek gözüm lokantaya kaydı ~ birin û anî böcül böcül olmak ~ çar hilkiri gözleri dört açmak ~ ~ nedîti göz gözü görmemek , ~ çar hilkiri gözünü dört açmak ~ çêrandi göz banyosu yapmak, dikizlemek ~ çû ser , , gözü gitmek ~ dan , göz gezdirmek , ~ dan , , bakmak, özenmek ~ da hev , gözlerini yaşama kapamak ~ di , firandi bir şeyi ima etmek, demeye çalışmak, çıtlatmak ~ di ser hev re qelapti gözlerini belertmek, bakışlarla korkutmak ~ di serê , de tarî bû gözü kararmak , ~ di serê kerê de jî hebû eşekte de göz var ama anlayışsız ~ di serî de bû mîna du pizota gözleri ka çanağına bürünmek ~ di serî de leyîsti rahat durmamak, olay çıkarmak ~ di serî de sor bû gözleri ka çanağına dönmek ~ di serî de zoq bû gözleri pörtlemek ~ di xwe da kandırmağa yeltenmek ~ dît, dev nedît ağza tat, boğaza feryat ~ germ kiri uyku kestirmek, şekerleme yapmak ~ gewr kiri korkuya kapılmak ~ heye aqil heye göz var iza var ~ hûr kiri kısmak , ~ jê re hati göze gelmek, nazara gelmek ~ ji ~a şer dike yüz yüzde utanır ~ ji serî derketi kafasını tası atmak ~ kirin , göz kırpmak , ~ kirin , göz dikmek * çav kirine malê me malımıza göz dikmişler ~ kurkusandi gözlerini kısmak ~ lê bilind nebûn 1) istememezlik, çekememezlik 2) , çok kızmak, onu görmek istememek ~ lê bûn 1) gözü üstünde olmak * got ez dukanê bidime te mi nexwest, ji mi re çi, çavê her kesî wê lê bimîne dükkanı sana vereyi dedi, be istemedim; neme lazı herkesi gözü üstünde kalacak 2) gözünde kaçmamak 3) horoz ölür, gözü çöplükte kalır ~ lê bû peqpeqonk gözleri fal taşı gibi açılmak ~ lê bû tas gözleri fal taşı gibi açılmak ~ lê kort bû gözleri çukura gitmek , ~ lê sor bûn 1) gözleri çakmak çakmak olmak 2) gözleri dolmak , , duygulanmak ~ lê reş û tarî bû gözleri kararmak ~ lê tarî bû gözleri kararmak ~ li ber delîn , 1) göz almak, göz kamaştırmak , 2) göz kamaştırmak , 3) göz kamaştırmak , ~ li destê , bûn , eline bakmak , ~ li destê dê û bav bû ana baba eline bakmak ~ li rê bûn 1) yol gözlemek 2) umut etmek ~ li riya , bûn , yoluna bakmak ~ li riya , qerimî gözüne kara su inmek , ~ li ser , bû mukayet olmak, göz kulak olmak ~ li serê , tarî bû gözleri kararmak, öfkede kendini kaybetmek ~ li serî tarî bû gözleri kararmak, öfkede kendini kaybetmek ~ li xew gözleri uykulu ~ neçû ser hev gözüne uyku girmemek ~ neda ser hev göz kırpmamak, göz yummamak , ~ neniqandin 1) göz kırpmadan , 2) göz kırpmadan , ~ nexwari çekememek ~ niqandin , göz kırpmak , ~ mûç kiri gözlerini kısmak ~ pê de bû gözü arkada kalmak ~ pê keti gözüne ilişmek ~ pê neketin 1) yüzünü görmemek , 2) yüzünü görmemek , ~ pê veda göz değdirmek, nazar değdirmek ~ qelibandi belertmek ~ qelibî belermek ~ qurtandin , göz kırpmak , ~ reş û tarî bû gözleri kararmaya başlamak ~ şikandin , göz kırpmak , ~ tê firandi bir şeyi ima etmek, demeye çalışmak, çıtlatmak ~ tune bû gözleri görmez olmak, kör olmak ~ û birûreş akı ak karası kara, kara gözlü , ~ û birûyan îşaret dan , kaş göz etmek ~ û bîrik birijê kör olası, kör olasıca ~ û nezer jê re hati göze gelmek ~ û zarê xelkê jê re hati eli gözü birine gelmek, nazar değmek zirq kiri lê nihêrti gözlerini dikip bakmak ~ zûr kiri kısmak , ~ zûr kiri lê nihêrti gözlerini dikip bakmak ~ek lê gerandin , bir göz gezdirmek ~ek pê p xisti bir göz gezdirmek ~ekî mirov kor dibe mirov dest dide ber yê di insanlar çaresiz kalmamalı , ~ekî na bi çar ~a li hêviyê bû dört gözle beklemek , ~ekî seriya e cömert, iyi kimse ~ê baranê lê ye havanı gözü yaşlı, neredeyse yağmur yağacak ~ê , bi , ketin , gözüne ilişmek ~ê , birbisî gözleri ışıldamak ~ê birçî têr nabe aç gözlü doymaz ~ê , birîn , gözü kesmek ~ê cîra li cînar e komşunu tavuğu komşuya kaz , görünür ~ê , ~ê xewê bû uykusu olmak ~ê çepê li ser nîşanê girti gözünü kırpmadan , ~ê çepê li ser nîşanê girtin ~ê rastê neniqandi gözünü kırpmadan ~ê , çû nav serê , çok kızmak, ifrit kesilmek ~ê , çû ser hev uyumak ~ê , derxistin 1) , gözünü çıkarmak , 2) usandırmak ~ê , di malê dinyayê de tune bû gözü dünya malında olmamak ~ê , di nav serê , de leyîsti çok sinirlenmek ~ê felekê kor be feleği gözü kor olsun ~ê genimî elâ gözlü ~ê , girê dan , gözünü bağlamak ~ê , hati katır, beygir gibi yük hayvanlarını göz kapaklarında bir tür beze oluşmak ~ê her kesî çû ser , gözler üstüne yoğunlaşmak ~ê hev , derxisti birbirini gözünü çıkarmak , ~ê hêrsê tune öfkeni gözü yoktur ~ê hilkirî gözleri dört açılmış ~ê hingivî elâ gözlü ~ê , jê hati birî görmez olmak, gözüne ilişmez olmak ~ê , jê re hati göze gelmek ~ê , jê têr bû gözü doymak ~ê , jê tirsî gözü yıkılmak ~ê , ji nav serê , baz da gözleri fırlamak, kafasını tası atmak ~ê , ji nav serî baz da kafasını tası atmak ~ê , ji tu tiştî netirsî korkusuz, cesur ~ê , ji xewa venebû uyku gözünde akmak ~ê , ketin , , gözü takılmak ~ê kirox li dayox e alıcını gözü hep satıcıda ~ê kitikêkedi gözü , ~ê , lê bar neda haset etmek, kıskanmak ~ê , lê bilind nebû istememezlik, çekememezlik ~ê , lê bûn 1) , gözü olmak * çavê birakê me li parlementeriyê ye bizimkini gözü milletvekiliğinde var 2) gözü üstünde kalmak , 3) belâ çıkarma peşinde olmak ~ê , li , bûn 1) gözü üstünde olmak 2) gözetlemek 3) , taklit etmek ~ê , li cihê mezi bû gözü yüksekte , olmak ~ê , li der e gözü dışarda ~ê li deriyan xwelî li seriya el alemi eline bakanı küller başına ~ê , li deriyê xelkê bû gözleri el kapılarında olmak ~ê , li desta bû gözü başkalarını eline bakmak ~ê , li ke bû gözlerini içi gülmek ~ê , li rê , ma gözü yolda , kalmak ~ê , li rê , qetî gözleri yollarda kalmak ~ê , li ser bû göz kulak olmak, mukayet olmak ~ê , maç kirin 1) gözlerinde öpmek 2) mec alnında öpmek ~ê meriv , ancax mistek xwelî têr dike insanı gözünü bir avuç toprak ancak doyurur , ~ê mezinatiyê li xwe nihêrti küçük köyü büyük ağası ~ê mi iki gözüm ~ê min , gözümü nuru ~ê mi birije ku... gözüm çıksın , ~ê min wekî , tiştî be gözüm çıksın , ~ê mirov ancax mistek xwelî têr dike insanı gözünü bir avuç toprak ancak doyurur ~ê , mînâ ~ê miriya e ölü gözü gibi ~ê , nebirîn , gözü yememek , ~ê , neketin , gözünde kaçmak ~ê , ne li malê dinyayê bû dünya malında gözü olmamak ~ê nîvkêşî kıpık göz ~ê , pê bar nedan , çekememek ~ê , pê ketin 1) , gözü ısırmak 2) gözüne görünmek * nebî careke di çavê mi bi te bikeve ha sakı bir daha gözüme görünme 3) , gözüne ilişmek , ~ê , pê nekeve gözü birini görmesin ~ê , pûç bû gözü sönmek , ~ê , qewarti gözünü oymak ~ê rastê neniqandi gözünü kırpmadan , ~ê , reşeve hati gözü kararmak, gözleri kararmak ~ê , rijîn 1) gözü akmak 2) çok zahmet çekmek ~ê seriya bûn , baştacı olmak ~ê şeyta kor kiri şeytanı bacağını , kırmak ~ê te , ronî be! gözü aydın! ~ê te bi xêr gözü aydın ~ê te spî be gözleri kör olsun ~ê , têr kiri gözünü doyurmak ~ê , tirsandin , gözünü korkutmak ~ê , tiştek nebirîn , gözü kesmemek , , ~ê vala nihêrti boş gözlerle bakmak ~ê , vekirin , gözünü açmak ~ê werşeqê ahu gözlü , ~ê , wir bû gözü kaymak , ~ê wî li nav serê wî gerî gözleri fıldır fıldır olmak ~ê wî tema e gözleri sağlam ~ê xel mahmur göz ~ê xerab ke göz, kötü göz , ~ê xerab lê nihêrtin 1) kötü gözle bakmak, ke gözle bakmak , 2) kötü gözle bakmak , ~ê xewê uykulu gözler ~ê xezalê ahu gözlü , ~ê xwe berdan , bir şeye göz koymak ~ê , xwari takdir etmek ~ê xwe da hev gözlerini kapatmak ~ê xwe da ser , -e mukayit olmak ~ê xwe gerandin 1) gözlerini gezdirmek 2) kız arkadaş edinmeye başlamak ~ê xwe germ kiri kestirmek , * ez hinekî çavê xwe germ biki

güneş güneş, gün ışığı , ~ avêtin 1) şafak sökmek 2) güneş doğmak ~ dan 1) tan ağarmak , , şafak sökmek, ortalık ağarmak 2) güneş doğmak ~ dan , çağmak ~ dan serê üstüne güneş doğmak ~ derketin 1) güneş açmak 2) güneş doğmak ~ dîtin güneş almak , ~ gestin güneş vurmak ~ lê dan 1) şafak sökmek 2) , güneş doğmak ~ lê xistin , güneş vurmak, çağmak ~ li , dan , gün geçmek, başına güneş geçmek ~ li , xistin , gün geçmek, başına güneş geçmek ~ nedan serê üstüne güneş doğmamak ~a êvarê akşa güneşi ~a heyvê ay ışığı, mehtap ~a sibehê sabah güneşi

hak , hak , * heqê dê nayê dayî anna hakkı ödenmez hak , * heqê meqesê makas hakkı hak, ücret , * em xebitîne, heqê xwe dixwazi çalıştık, hakkımızı isteriz * heqê xwe bide ez te bibim ücretini ver seni götüreyim * heqê kirê kira ücreti hak , * gotina mi heq e sözü haktır harçlık, masraf * hema heqê cigareyê bidi me bes e sigara harçlığımı verse yeter eder, fiyat * heqê malê xwe bibêje malını fiyatını söyle ayak teri, ayak kirası , ,haklı * gotineke heq haklı bir söz * dozeke heq haklı bir dava ,öz * birayê min ê heq öz kardeşim * apê min ê heq öz amcam ~ anî şûnê hak yerini bulmasını sağlamak ~ bi dest xisti hak kazanmak ~ cihê xwe dibîni hak yerini bulur , ~ dan , , hak vermek * der barê vê yekê de ez heq didime te bu konuda sana hak veriyorum ~ da gotina rastiyê hakkı tesli etmek, gerçek veya doğru olduğunu söylemek ~ di dest de bû haklı olmak ~ e 1) haktır 2) gerek ki ~ hati şûnê hak yerini bulmak ~ heq kiri hakkını tesli etmek ~ jê re kifş kirin , hak tanımak ~ kirin 1) hak etmek , * du sal bi şû de wê malnişîniyê heq bike iki yıl sonra emekliliğe hak kazanacak 2) hak etmek , hak etmek , ~ kiriye 1) hak etmiş 2) şeyta azapta gerek ~ li ser , hebû tuz ekmek hakkı olmak ~ li vê dinyayê safî dibi hak yerini bulur , ~ naçin qiyametê hak yerini bulur , ~ navê Xwedê rabbena hakkı için ~ pê dan , hak vermek ~ xwari hak yemek ~a li gor seqa müstahak olma durumu ~a Xwedê Allah hakkı için, Allah için ~ê bi heq 1) hak neyse o 2) emeğini tam karşılığı, ücret ne konuşulmusu o ~ê , bi ser de çû hakkı geçmek * ha rahêje vî pereyî bila heqê te bi mi de neçe al bu parayı hakkı bana geçmesin ~ê bizina kol ji ya kel re namîne boynuzsuz keçini ahı boynuzlu keçiye kalmaz ~ê çavpêkirinê , göz hakkı ~ê , danê 1) hakkını vermek * ev mamoste ti heqê xwendekara dide wa bu öğretme herzama öğrencileri hakkını verir 2) , vermek ~ê darê zorê yumruk hakkı , ~ê , derketin 1) becermek 2) , altında kalkmak ~ê ebrê hesab kiri daraya atmak , ~ê evda kul hakkı ~ê gotinê stendi söz almak , ~ê , hebûn 1) hakkı olmak , 2) hakkı olmak , ~ê , heye hakkı var , * heqê diya mi heye, gere ez neyêm anamı hakkı var, gitmemem lazım ~ê hilbijartinê hiq seçme hakkı ~ê îlticayê hiq sığınma hakkı ~ê kehyatiyê kâhyalık hakkı ~ê ketina , , giriş ücreti ~ê kiziriyê kâhyalık hakkı ~ê , li ser , hebû hakkı geçmek * qey hindik heqê xaltîka mi li ser mi heye? teyzemi az mı hakkı bana geçmiş? ~ê mêra gere meriv winda neke yiğidi öldür hakkını yeme ~ê navê xwe da adını taşımak , ~ê , pê de çûn , hakkı geçmek * ha rahêje vî pereyî bila heqê te bi mi de neyê al bu parayı hakkı bana geçmesin ~ê sukûtê sus payı, susmalık ~ê şîr süt hakkı ~ê , tê de hebû hakkı olmak , ~ê têketanê giriş ücreti ~ê wî bi serî ye hakkında fazlasını almış ~ê , xwarin 1) hak yemek 2) , hakkını yemek ~ê xwe helal kirin , hakkını helâl etmek , ~ê xwe stendi hesabını almak ~ê xwînê hiq ka akçesi * bavê wî heqê xwîna kurê xwe stend babası oğlunu ka akçesini aldı ~ê yê mezi büyükte büyüğe , ~ê zehmeta xwe stendi semeresini vermek ~ê zengûya gelini atta hediyesini almayınca inmeme durumu ~ê ajalan , hayva hakları ~ê mirovan , insa hakları ~ê vesînordar , sınırlı haklar

hapis , hapis , * wê heft salan hepsê bikişîne yedi yıl hapis yatacak hapis , hapis , ~ dan , hapis giymek ~ dan ser pişta , hapis giymek ~ kirin hapsetmek ~ kişandin hapis yatmak ~ razan hapis yatmak ~ xwarin hapis yemek , ~a hundirû oda hapsi

hasar, zarar çepel , ~ dan , hasar vermek, zarar vermek ~ dîtin hasar görmek ~ gihandin , hasar vermek ~ jê çênebûn zararsız olmak * xesar ji vî zilamî çênabe bu adam zararsız ~ kirin hasar etmek, zarar etmek

hayir , hayir, sevap mec verim, semere , ,hayır , * xebera xêrê ye înşalah hayır haberdir inşallah iyi , * xebera xêrê iyi haber saye * bi xêra wî onun sayesinde ~ be? hayırdir? ~ be înşalah hayırdir inşallah , ~ bijî! çok yaşa! , ~ e? 1) hayırdir? 2) ne oluyor? 3) b hayrola ~ e, ev li dora me dide çeqlebaskan düğün değil, bayra değil, eniştem beni niye öptü? ~ e his ji we biriyaye! saat başı galiba!~ e înşalah hayırdir inşallah , ~ guneh 1) sevabı günahı 2) hayır mıdır sevap mıdır ~ jê bibînî hayırını gör ~ jê dîtin hayırını görmek ~ jê hêvî nekirin hayır beklememek ~ jê nedîtin hayrını görmemek ~ ji nefsa canê xwe nedîtin kendinden hayir görmemek ~ ji xwe nedîtin kendinden hayir görmemek ~ lê çûn fülüsü ahmere muhtaç olmak ~ lê veanîn şükretmek ~ li bazara te be bildiğinden şaşma! ~ li te barî kevir û kuçik li me barî neye uğradığıma şaşırdım ~ nekirin kar etmemek ~ tê de nehiştin zehir zıkı etmek ~ tê de neman 1) hay hayı gitmek vay vayı kalmak 2) , hayır kalmamak * salek du sal bi şûn de xêr di xanî de namîne bir iki yıl sonra, evden bir hayır kalmaz 3) tadı tuzu kalmamak , ~ tê de tune , hayır yok ~ û bereket bet bereket ~ û bereket tê de neman beti bereketi kalmamak , ~ û bêr 1) bet bereket 2) verim, semere , ~ û bêr tê de neman beti bereketi kalmamak , ~ û şer hayir ve şer ~ û şerê , di binê , de bûn tuvaletini altına yapan , ~ û şerê , di nav dest û piyên , de bûn tuvaletini altına yapan , ~ û xêrat hayrat ~ û xêrat kirin hayir işlemek ~ û xweşî li te barî, kevir û kuçik li min barî neye uğradığıma şaşırdı ~ xeber ona göre hava hoş ~ xwarin ölü yemeğini yemek ~a bi guneh kirin ettiği hayır, ürküttüğü kurbağaya değmemek ~a , dan , lokmasını dökmek ~a destê çepê li yê rastê nabe kimsenin kimseye hayrı yok ~a , dîtin mükafâtını görmek ~a , gihîştin , hayırı dokunmak ~a , jê re tune bûn , aleyhine olmak ~a , jê re tune bûn hayır gelmemek * êdî xêra wê ji we re tune ye artık ondan size hayır gelmez ~a kesî ji kesî re tune kimseden kimseye hayır yok , ~a , nexwestin , rahmet okumamak ~a vî destî ji vî destî re tune kimseden kimseye hayır yok , , ~a xelema xwe debara xwe kirin kalemiyle yaşamak , ~a Xwedê 1) Allah’ın bir lütfü 2) Allah için ~eke temam kirin iyi bir sevap işlemek ~ê ji bazara xwe bibîne bildiğinden şaşmasın ~ê qet nebîne damarı kurusun

ifade hiq ifade ifade ~ li ser , dan , üzerine ifade vermek ~yên , jê girtin , ifadesini almak ~yên , stendin , 1) , ifadesini almak , 2) , ifadesini almak ,

iftihar, gururluluk, övünç, övünme kıvanç ~ya , dan , övmek, methetmek

ilham, esin ilham , ~ dan , esinlemek

itme, itiş sokma, sokuş ~î berê dan önüne sürmek * kaxizek tehmî berê da önüne bir kâğıt sürdü ~î , dan sokmak, düzmek ~î , dan sokuşturmak ~î , dan 1) itmek , * wî tehmî avê dabû onu suya itmişti 2) sıkıştırmak , * cil tehmî baholê dan çamaşırları bavula sıkıştırdı ~î , dan , sokmak ~î navê dan sokuşturmak ,

iş , * di heyna kar de kesî eware meki iş sırasında kimseyi meşgul etmeyi iş , iş , * niha karê mi heye, ez nayêm şimdi işim var, geleme iş , * va çenda kar û îş sekinî ye bu ara işler durgu iş , * karê ewletiyê güvenlik işleri iş , * karê vê malê zehf i bu evi işi çok iş , * ji xwe re karekî bidîta da ku bi xwe debara xwe bikira kendine bir iş bulsa da geçimini kendisi sağlasa iş , * rabe, tu dê ji karê xwe re dereng bimînî kalk, işe geç kalacaksı iş , iş , * kar û îşê xwe kiri rê işini yoluna koydu 1 iş , * ew karê xwe dizane o işini bilir 1 işi , * mi karekî baş kir ku tam li hesabê wî bê ta da hoşuna gidecek bir iş yaptım 1 iş , 1 , * perdeyeke ku karê gira e işi ağır bir perde 1 iş , * karê mi kete ser wan, nekiri işim onlara düştü, ama görmediler 1 iş , 1 iş , * kar marên wan ê ku meriv nizane çi ne, hene öyle işleri var ama ne olduğunu insa bilmiyor 1 iş , 1kar , ~ avêti pişt guhê xwe işi savsaklamak ~ berda iş bırakmak ~ bi , qedî iş , bitmek ~ bi werîs tê girêda meriv , bi gotinê , iş yapmakla insa sözle yola gelir ~ bike bi esasî ku dil neke waswasî işini sağlam yap ~ dan , , iş vermek ~ da ber , işe koşmak , * kar da ber mi beni işe koştular ~ da ser milê , işi koşturmak , * kar da ser milê mi beni işe koştular ~ derxisti iş açmak, iş çıkarmak , ~ gerandin 1) iş çevirmek , 2) çekip çevirmek, yönetmek ~ gêrandi çekip çevirmek, yönetmek ~ girti iş tutmak ~ hişti iş bırakmak ~ jê nebû elinde iş çıkmamak ~ ji bi piyê xwe derxisti iş çıkarmak , ~ ji destê , derketi iş çıkarmak, elinde iş çıkmak , ~ ji destê , derneketi elinde iş çıkmamak ~ ji , re derketin , başına iş çıkarmak ~ ji rê derketin , çığırda çıkmak ~ ji tehmê derketi iş çığrında çıkmak ~ kere bajoyî dihere, najoyî nahere iş eşek gibidir yaparsa biter ~ keti ser , , iş düşmek ~ keti ser hev iş yığılmak ~ keti stûyê , 1) iş başa düşmek 2) , yük olmak ~ kiri iş yapmak, iş görmek ~ , leqî işler açılmak ~ li eksê siwar bû iş inada binmek ~ li ber hev keti işler birikmek ~ li hev û di ketin , iş sarpa sarmak ~ li , man 1) iş ayağa düşmek 2) , iş düşmek ~ li rê bû iş tıkırında gitmek , ~ê , li rê ye tıngırı yolunda, kazancı iyi ~ nîşanî , dan , iş göstermek ~ nîvco hişti askıda bırakmak ~ nîvco ma askıda kalmak ~ pê bûn 1) iş bitirmek , 2) iş görmek , ~ pê da kirin , işe koşmak , ~ pê nebû iş güç yapamaz olmak, tembel olmak ~ pê qedandin , işini yaptırdıkta sonra sırt dönmek ~ pê qedîn 1) iş , bitmek 2) iş bitirmek ~ qedandi iş bitirmek , ~ rast neçû iş ters gitmek, , pot gelmek ~ şêr e, gava te xwe lê gur kir dibe kergoşk iş başta asla gibidir, yapmaya koyuldu mu tavşa gibi olur ~ tev keti ser dilê hev dokuz ayı çarşambası bir araya gelmek ~ û bar iş güç ~ û barê , li rê bû işleri yolunda gitmek , ~ û barê paqijiyê temizlik işleri, tanzifat ~ û îş iş güç ~ û îşê dewletê hükümet kapısı ~ û îşê , keti ser , , işi düşmek ~ û îşê , rast çû işi rast gitmek ~ xelas kiri bir işi bitirmek ~ zor çêbû iş çatallanmak ~ zor gerî iş çatallanmak ~ek hel kiri işi bağlamak, işi hal etmek ~ekî baş ji destê , derketi elinde iyi iş gelmek ~ekî , bêfeyde kiri kalburla su taşımak ~ekî bêqîmet kiri değersiz bir iş yapmak ~ê baş bi sebrê ye iyi , iş altı ayda çıkar ~ê , baş bû işi iş olmak ~ê berepaşkî kiri ata et, ite ot vermek , berî nava hev dan , kılçık atmak , ~ê bi senat, nanê bi pêşger jina biesil iyi iş, temiz ekmek ve asil kadı tercih edilendir ~ê bi talih ve baht işi ~ê bi xelkê rihetiya nefsê, xerakirina malê ye el eliyle yapıla iş, nefsine düşkünlük adama yıkı getirir ~ê bitalûke tehlikeli iş ~ê bûkê kiri çeyiz hazırlamak ~ê , bûn , harcı olmak * siwarbûna li hêsp karê mêra e ata binmek yiğit harcıdır ~ê , çi ye? işi ne? ~ê , di hev de bû işi olduğu gibi durmak ~ê , di ser dilê hev de bû işi olduğu gibi durmak ~ê duyemî ek görev ~ê , ew bû ha bire * karê wê ew bû masî sor dikiri ha bire balık kızartıyordu ~ê gavanî jî siwariya kerê ye sığırtmaçı kâr da eşeğe binmesidir ~ê , ger e, ha li vir e, ha li wir e o kapı , seni bu kapı , benim ~ê giran 1) ağır iş 2) mec ince iş ~ê , hebû işi olmak ~ê hosteya usta işi ~ê , jê hebûn , işi olmak, ilgilenmek, alâkalanmak ~ê , jê tune bûn , işi olmamak, ilgilenmemek ~ê , ji serê , zêde bûn , başında aşkı olmak ~ê kesê li serî, pir e baş ola boş olmaz ~ê , keti rê işi işler duruma gelmek, işi olumlu bir biçim almak ~ê , keti ser , , işi düşmek ~ê ku ne karê , ye çima hû têkilî pê diki elini hamuruyla erkek işine karışmak ~ê ku pêşiyê baş çû, dû re rind nayê evveli iyi gide işi sonu kötü olur ~ê , li hev nehati işi aksi gitmek ~ê , li rê bûn 1) işi iş olmak 2) işi rast gitmek 3) işi tıkırında , olmak 4) tuzu kuru olmak ~ê , li rê ye işi tıkırında , ~ê malê sed û sî ne, av û axur tenê beylû ne ev işleri nankördür ~ê mi ew e ku pê ye işi , iş kaşığı, gümüş ~ê mirov ne qar e hamala semeri yük olmaz ~ê mirovê mirov ji me meriv ra ne bar e öküze boynuzu yük olmaz , ~ê nav malê ev işi, orta işi, orta hizmeti ~ê ne di rê de kirli iş, yolsuzluk ~ê nelirê kirli iş, bulaşık iş ~ê , qedî işi bitmek ~ê qelemê kalem işi , ~ê rûniştî kiri minder çürütmek , ~ê ser dest û piya ayak işi ~ê serobero üstünkörü yapılan, özensiz, çırpıştırma ~ê şevê mirov kilekorî ye gece gözü kör gözü, gece işi körler işi ~ê te tune işi mi yok ~ê xeternak tehlikeli iş ~ê xwe bi hev xisti tezgahı kurmak ~ê xwe bi xwe qedandi kendi göbeğini kendi kesmek ~ê xwe bike bi wext wek paşayê ser text erke yapa işi altı takar dişini ~ê xwe biri serî işi olmak , ~ê xwe ji hev derxisti işini çevirmek ~ê xwe kirin 1) işini görmek , 2) işini yapmak ~ê xwe kiri rê tıkırını yoluna koymak ~ê xwe li hev anî işini uydurmak ~ê xwe qedandi kârını tama etmek , ~ê xwe zanî iş bilmek , ~ê , xwe zanî işini bilmek , ~ê Xwedê nexşîne Allahı işinde sual olunmaz ~ê zarokan , çocuk işi ~ê diyanetê diyanet işleri ~ê nemayê olmadık işler ~ê nelirê kirli işler, karanlık işler ~ên qenciyê hayırlı işler ~ê paqijiyê temizlik işleri ~ê tewşik kiri abesle uğraşmak , ~ên xêrê hayırlı işler ~ên xwe kiri rê işlerini yoluna koymak

kefaret ~a , dan , kefaretini ödemek

kin, intika duygusu * gira devê deve kini belâ * gira wî di xwe nede belâsını kendine bulaştırma asabiyet, sinirlilik, sinir nöbeti hırs, istek, aşırı istek * gira wî ya xwendinê zehf e onun okuma isteği çok ~a , anîn kinlenmek ~a , çêbûn asabileşmeye başlamak ~a , pê girtin sinirleri tepesinde olmak ~a , rabûn siniri tepesine çıkmak ~a , rakirin , afyonunu patlatmak ~a sor intika duygusunun keskinleşmesi ~a xwe di , dan , kafayı takmak, belâsını sürmek ~a xwe tê dan sataşmak

kol omuz, çiğin kol , kol , kol, kanat, taraf, yön) * milê rastê sağ kol kanat , * leşkerên milê rastê ordunun sağ kanadı lşk yan , kanat , * leyîzvanên milê çepê sol kanat oyuncuları kol, şübe, taife koltuk , kulaç , 1 şelek , 1 geriş, sırt , * milê çiyê dağ sırtı 1 kucak , * milek êzing bir kucak odun 1 erd ayak , * milê robarê akarsuyun ayağı ~ bi ~ omuz omuza , ~ bi ~ ve omuz omuza , ~ dan , , kol vermek, destek vermek, omuz vermek, omuzlamak , ~ dan ber , omuz vermek , ~ dan ber , , arka çıkmak, destek çıkmak ~ dan ber fedakariyê fedekârlığa katlanmak ~ dan hev 1) , destek olmak, , desteklemek, el ele vermek, elleşmek , * em mil bidin hev da ku em ji vî halê xerab xelas bibin el ele verelimde bu kötü durumdan kurtulalım 2) sırt sırta vermek ~ dananîn göğüs germek ~ danîn boyun eğmek, teslim bayrağı çekmek ~ di hev de kol kola ~ di hev de bûn kol kola olmak ~ di ~ de kol kola * mil di mil de digerin kol kola yürüyorlar ~ hilavêtin omuz kaldırmak ~ jê re danîn , pes demek ~ lê xistin , omuz vurmak ~ jê daweşandin omuz silkmek ~ lê ranebûn 1) içi almamak , 2) , dövmeye kıyamamak ~ pê danîn , dize getirmek ~ û bask bi , ve neman kolları kopmak ~ û qanadê , şikîn , kolu kanadı kırılmak ~ê , bi rûbarê , re çûn eteği ayağına dolaşmak ~ê bixêriyê baca kulağı ~ê , dirêj e kolu uzun , bi ~ê , girtin kolundan tutmak bi ~ê , girtin û avêtin , kolundan tutup atmak ~ê , lê ranebûn içi almamak , ~ê meşê yürüyüş kolu ~ê , li ber ranebûn 1) , karşı çıkamamak, birine kıyamamak 2) içi almamak , ~ê pêlê erd dalga sırtı ~ê rastê sağ taraf ~ê tenûrê tandır bankı ~ê tundraw aşırı uç , ~ê wan di hev de sarmaş dolaş ~ ê wan di hev de bûn sarmaş dolaş olmak ~ê xwe dan , omuzlamak , ~ê xwe jê re dananîn geri kalmamak , ~ê xwe li ~ê , xistin , koluna girmek ~ê xwe tê re kirin 1) kolunu geçirmek , 2) elbise kullanılmış olmak ~ê zir takma kol ~ên , bi rûbarê , de çûn omuzları çökmek ~ên , jê de weşîn kolları kopmak ~ên , qetîn kolları kopmak ~ên xwe ba dan kolları sıvamak ~ên xwe hildan kolları sıvamak, çizmeleri çekmek ~ên xwe jê re fireh kirin , kollarını açmak , ~ên xwe vemalandin kolları sıvamak ~ên xwe li hev xistin kol kola girmek ~ên xwe li hev xistin û gerîn kol vurmak, kol kola girip dolaşmak

kol * pî vemaliştine kolları sıvamış taraf, yön ~ bi ~ omuz omuza , ~ bi ~ ve omuz omuza , ~ dan , omuz vermek , ~ dan ber , omuz vermek , ~yê rastê sağ taraf ~ li ~ omuz omuza

kovalama ~a , dan , kovalamak, ardına düşmek

kovmak, , atmak, sıkmak , * sê gule berî wî da, lê nehingaft ona üç kurşun attı vuramadı dökmek * av berî erdê da suyu toprağa döktü , boşaltmak * av berî tenekeyê bide suyu tenekeye boşalt , ~ , dan , başına dolamak, musallat etmek ~ erdê dan 1) yere dökmek 2) mec vazgeçmek, meseleyi kapatmak * min ev mesele berî erdê da bu meseleden vazgeçtim ~ nava , dan 1) katmak , * av berî nava sirkeyî dan sirkeye su katmak 2) katmak , 3) katmak , 4) karıştırmak, katmak , 5) dökmek , ~ nava xwe dan içine atmak , ~ nava xwe dan 1) içine atmak , 2) içine atmak , ~ pêsîra hev dan bir birine kırdırtmak ~ ser dan ilhak etmek ~ ser , dan 1) katmak, aktarmak * min av berî ser vê derdanê da suyu bu kaba aktardım 2) ardına vermek 3) katmak * ew erd jî berî ser erdên xwe dane o toprakları da topraklarına katmış ~ ser pişta , dan , ardına vermek ~ tajiyan dan aylak aylak dolaşmak ~ vir û derewan dan yalan atmaya başlamak

kurşun , ,kurşun , kurşun, mermi , misket oyunu ~ avêtin kurşun atmak, mermi sıkmak ~ barandin kurşun yağdırmak ~ berdan kurşun atmak, ateş etmek ~ berdan , , kurşun sıkmak ~ berî , dan , kurşun sıkmak ~ bi ser de barandin , , kurşun yağmuruna tutmak ~ bi ser serê , de barandin , kurşun yağdırmak ~ cih negirtin kurşun ıskalamak ~ helandin kurşun dökmek , ~ kirin , kurşun yağmuruna tutmak ~ lê barandin , kurşun yağdırmak ~ lê reşandin , kurşun yağdırmak ~ li ser kevçika dilê , bikeve kurşunlara gelesin ~ xwarin kurşun yemek ~ya çapliyê , fişek gibi , wekî ~ya devê tivingê hızla, fırtına gibi ~ya ji xafil qeda kör kurşun ~ya wehşan domdom kurşunu

kuvvet, güç , kuvvet, güç , kuvvet, güç , * qeweta pereyan paranın gücü kuvvet, güç , mat kuvvet kuvvet, güç , * qeweta motorê motorun gücü kuvvet, güç , kuvvet, güç , lşk güç, kuvvet , mec kuvvet, güç , 1 erd kuvvet, güç , 1 kuvvet, güç , 1 vakit , * di qeweta wî de ku ev çend pere bide tune onun bu kadar para vermeye vakti yok 1 kolaylık, imkan * ji bo ku ez vî xaniyî bikirim tu qewetekî bidî min baş e bu evi satın almak için bana bir kolaylık sağlasan iyi olur ~ be! kolay gele! , ~ dan , 1) birine güç vermek 2) yüreklendirmek 3) , kolaylık göstermek ~ dan can cana can katmak ~ di xwe de nedîtin kuvvet bulamamak ~ gihîştin , gücü yetmek ~ girtin güç , almak ~ hew gihîştin , dama demek, gücünü aşmak ~ stendin güç , almak ~a bedenê bilek kuvveti di ~a , de tune bûn kesesi el vermemek ~a dest bilek gücü ~a , gihîştin , gücü yetmek ~a , gihîştinê , baş etmek , , gücü yetmek , ~a mêrikê zengîn digihîje her tiştî varlığa darlık olmaz ~a mil bilek gücü, bilek kuvveti ~a , negihîştinê 1) kesesi el vermemek 2) el ermez, güç yetmez ~a , têrî kirin , gücü yetmek , ~î cebrî meta zori

nara tahrik ~ di , dan , cesaret vermek, , tahrik edici sözler sarfetmek, , kışkırtmak için sözler sarfetmek ~ di hev dan , meydan okumak ~ di xwe dan 1) nara atmak 2) meydan okumak, kokorozlanmak

oyulga, oyulgama , ~ dan , oyulgalamak, oyulgamak, teyel yapmak ,

paha, fiyat, eder değer ab fiyat , ab fiyat , ,pahalı , * kesê pêza bihayê bînayê diyar kir binanı değerini bilir kişi yaptı ağır , ~ dan , pahalı satmak ~ daxistin , fiyat indirmek ~ di , da değer biçmek ~ emrzêde ye, erza emirki e ucuzdur vardır illeti, pahalıdır vardır hikmeti ~ eyar kiri fiyat ayarlamak ~ li ser , rûnişti pahalıya oturmak , ~ pê da değer biçmek ~yê , aşkera kirin 1) fiyatını belirtmek 2) adını koymak ~yê biservekirî katma değer ~yê destekirî taba fiyat ~yê herî zêde tava fiyatı ~yê kê düşük fiyat ~yê , kifş kiri değer biçmek ~yê kirînê bz alış fiyatı ~ yê lêzêdebûyî katma değer ~yê mal rabû za gelmek ~yê maliyetê maliyet fiyat ~yê misoger maktu fiyat, kesi fiyat ~yê pir zêde astronomik fiyat ~yê radekirî üst değer, taba fiyat ~yê tewat sabit fiyat ~yê xwînê hiq ka ahçesi ~yê zêde yüksek fiyat ~ yê , zêde bûn 1) zamlanmak, za görmek 2) artmak, değeri yükselmek * bihayê erseyê zêde bû arsanı fiyatı artı ~yê , zêde kiri zamyapmak

sivri sivri , ~ dan , dürtüklemek, dürtükleşmek

su su , * li ava bestê nihêrt derenin suyuna baktı su , * ava xoxan şeftali suyu su , * ava gulan gül suyu su , * ava tirşînê turşu suyu ~ avêtin , , sel basmak ~ berdan su bırakmak ~ berdan çiqê diz veya ayaklarda su toplaması ~ bi bêjingê nayê berhevkirin kalburla su taşınmaz ~ bi çokên , de çûnfarkına varmak ~ bi devê , ketin ağzı sulanmak, ağzının suyu akmak ~ bi ser agir de rijandin olayı yatıştırmak ~ bi ser re çûn havada bulut sen onu unut ~ bisekine agir bisekine , nasekine çok yaramaz ve hareketli kimse ~ bi ser re çû havada bulut sen bu işi unut ~ cih dîtin bir hareket, bir durum mecrasını bulmak, yolunda gitmek ~ çikîn su kesilmek ~ çi qas di golan de bimîne ew qas genî dibe bir şeyi sürümcemede bırakmamak lazım ~ çûn bin qûna , bapucuna ku dolmak , ~ çûn binê , pabucuna ku dolmak , ~ çûn binê , etekleri tutuşmak ~ çûn binê qûna , etekleri tutuşmak ~ dahejîn piyê heywan yürümekten güçlük çekmek , ~ dahiştin su inmek ~ dan 1) su vermek , 2) suvarmak, su vermek , ~ dan , , su vermek ~ dan ber 1) su katmak * av da ber hevîrê xwe hamura su kattı 2) sulandırmak * av bide ber mast yoğurdu sulandır 3) suvarmak, su vermek , ~ dan hesin su vermek , ~ dan pola çeliğe su vermek ~ dan qirikê canına tak etmek ~ derxistin su çekmek , ~ di ber re avêtin der su atmek, su sızmak ~ di cihê de diteqe ip inceldiği yerden kopar ~ di cihê teng de deng dide su dar yerde çağıldar ~ di deravê kê de diçe su kendi mecrasında akar ~ digere digere ku cihek berjêr dît diherike su kendi akacak yolunu bulur ~ di gunê , gerîn bulûğ olmak ~ di gunikan de wergerîn erin olmak di hestî gerandin çok acı çektirmek ~ di keviran de avêtin çok yağış yağmak ~ di rêlikê , de gerîn bulûğ olmak, bulûğ çağına girmek ~ di serê kaniyan de şolî , dibe balık baştan kokar ~ di sûretê , de xuya kirin çok yakışıklı , olmak ~ di şekoka , gerîn bulûğ çağına girmek ~ di şekokan gerîn erin olmak, bulûğ olmak ~ dîn û dinya ye su hayattır ~ girtin su kapmak, su toplamak , ~ hatin su gelmek , ~ hilanîn suyu çekmek ~ hilkişandin su pompalamak ~ jê girtin bj su almak , ~ jê hatin 1) , su akmak 2) ağlamak , ~ jê re anîn , su getirmek, su vermek ~ ji binê guhê , berdane aptalın teki, bön ~ ji devan kişîn ağzı sulanmak ~ ji dev çûn ağzının suyu akmak ~ ji devê , çûn ağzı sulanmak ~ ji devê , kişîn ağzının suyu akmak ~ ji kaniyan nan ji baniyan ekmek elden su gölden ~ ji ser xwe zelal kirin 1) kendini temize çıkarmaya çalışmak 2) izini kaybetirmek ~ ketin , bir yeri su basmak * av ketiyê her alî her tarafı su basmış ~ ketin , su almak * av dikeve keştiyê gemi su alıyor ~ ketin guhê , kulağına su kaçmak ~ kirin , su katmak ~ kişandin 1) su çekmek 2) su almak * sola min av dikişand, min ew çêkir ayakkabım su alıyordu yaptım ~ kişandin ser aşê , başkasının yararına çalışmak ~ kişandin xwe su çekmek , ~ kolan , boşa kürek çekmek ~ lê gerîn , su yürümek ~ lê ketin ergin olmak ~ lê kirin , su serpmek , , ıslatmak ~ lê neman suyu seli kalmamak ~ lê reşandin su serpmek ~ lê venexwarin , afetmemek ~ lê zelal bûn sular durulmak, bir şeyin durumu netleşmek ~ lê ziwa bûn suyu seli kalmamak ~ li agir kirin olayı yatıştırmak ~ li ber , şolî kirin meseleyi bulandırmak ~ li berê zêde kirin aşa su katmak ~ li destê , kirin eline su dökmek ~ li , germ bûn durumu düzelmek ~ li hev venexwarin birbirini af etmemek ~ li rû çûn yüzeyi sulanmak ~ li ser çavê xwe kirin su çarpmak, yüzünü yıkamak ~ li ser xwe zelal kirin 1) kendini temize çıkarmak 2) kendini unutturmak, kaybolup gitmek ~ li şekokan gerîn ergin olmak ~ li xwe kirin duş almak , , su dökünmek ~ li xwe zelal kirin 1) kendini temize çıkarmak 2) sessiz kalmak, izini kaybettirmek ~ pê de hatin 1) üzerine su akmak 2) su basmak ~ pê germ bûn iş bitirmek , ~ pê ketin su kesmek, su kesilmek , * zebeş hingî ku maye av pê ketiye karpuz dura dura su kesmiş ~ pê nebûye su , görmemiş , ~ rabûn su taşmak ~ reşandin 1) su serpmek 2) su kaçırmak 3) terlemek , * cêr av direşîne testi terlemiş ~ rêtin 1) su dökmek 2) mec su dökmek , ~ rijandin 1) su dökmek 2) mec su dökmek , ~ sekinîn 1) su durmak 2) akan sular durmak ~ stendin , su almak , ~ tê re çûn su kaçırmak ~ tê werdan 1) su ile çalkalamak 2) , dibini bulmak , ~ û agir radizê dijmin ranazê su uyur düşman uyumaz ~ û aqar yurt, emlâk , ~ û aqara xwe di cih de hiştin yerini yurdunu terk etmek ~ û arav atık su ~ û ~ çûn 1) güme gitmek, kurban gitmek , 2) bok yoluna gitmek ~ û axa , çûbûn wê derê toprağı , di ~ û donê xwe de qijilîn kendi yağıyla kavrulmak ~ û zêlak ıpıslak, yamyaş ~ vexwarin su içmek ~ were li ser e ba were li ber e zeytinyağı gibi hep üstte olmak ~a baranê yağmur suyu ~a baranê xwarin 1) yağmur suyu yemek 2) yağmurdan ıslanmak ~a berfê kar suyu ~a bihurekê aynı bezin parçası ~a bi binik bûn gizli çıkkın olmak ~a bin kayê içten hesaplı, sinsi ~a bin kayê bûn 1) saman altında su yürütmek 2) içten hesaplı olmak , ~a bin kayê ye 1) saman altında su yürüten 2) içten hesaplı ~a bîran bi tedbîran her şeyi tasaruflu kullanmak lazım ~a bîran jî bi sexbêrî bu sıcağa kar mı dayanır? ~a çem û kaniyan sekinîn akan sular durmak ~a , dan serê suyunu ısıtmak ~a , derketin , cıcığı çıkmak , ~a , di cihekî de naçe ikisini bir kazana koysalar kaynamazlar ~a , di cihekî de neçûn 1) bir kazanda kaynamamak 2) itilâfa düşmek, anlaşamamak ~a , di cihê de nekişîn işi yolunda gitmemek ~a , derxistin paçavrasını çıkarmak ~a germ sıcak su ~ heyatê hayat suyu ~a heyatê vexwariye abihayat içmiş ~a hêdî me ecêb , jê dî ısıran köpek diş göstermez ~a jînê , abihayat, bengi su, dirim suyu ~a kaniyan memba suları ~a keviran kaya suyu , ~a kewserê Kevser suyu ~a kirêcê , kireç suyu ~a ku binî nexuya ye mekevê dibi görünmeyen suya girme ~a ku di golan de bimîne dê genî bibe geciken iş sonra koku verir ~a lehiyê avêtin , sel basmak ~a lexemê pis su ~a li heriyan işe yaramaz , ~a mir acı su , ~a pîsî pis su ~a pîvazê soğan suyu ~a , pûç bûn döl vermeyen erkek için söylenir ~a qetranê katran suyu ~a qûna cêr beyhude, kendisine yapılanların boş olması ~a reş bj kara su ~a reş bi çavan de hatin 1) gözüne kara su inmek 2) kör müsün, gözlerin görmüyor mu senin? ~a reş bi çavê , de hatin 1) gözüne kara su inmek , 2) gözlerin kör mü senin? ~a rû birîn , ar damarı çatlamak, yüzsüzleşmek ~a rûyê xwe rêtin yüzsüzleşmek ~a sade , saf su ~ sar soğuk su ~a sar bi , de çûn beyninden vurulmuşa dönmek , ~a sar bi , de hatin xwarê beyninden vurulmuşa dönmek , ~a sar bi canê , de hatin kanı donmak ~a sar bi çokan de çûn tepesinden , kaynar su dökülmek ~a sar bi çokên , de hatin xwarê tepesinden , kaynar su dökülmek ~a serê , gerîn suyu ısınmak , ~a serê , germ bûn suyu ısınmak , ~a serê , germ kirin suyunu ısıtmak, ölü fermanını çıkarmak ~a serî germ kirin suyunu ısıtmak ~a sincûvî kireç suyu ~a şîrîn tatlı su ~a şolî , di cihikan de zelal nabe balık baştan kokar ~a tenik sığ su, yumuşak su ~a tevînekê doku suyu ~a vexwarbar içilir su ~a vexwarinê içme suyu ~a vî aşî ji ku tê? değirmenin suyu nereden geliyor? ~a xêrê sebil ~a zêr altın suyu ~a xwarinê jê hilanîn , suyunu almak ~a xwe çikandin suyunu çekmek , ~a xwe dan su koyuvermek , ~a xwe hilçinandin suyunu çekmek , ~a xwerû saf su ~a zikmakî ji devê , hatin emdiğin süt burnundan gelmek ~a zinar kaya suyu , ~ek li agirê dilê , kirin yüreğine su serpmek ~ek rêtin küçük aptes bozmak ~eke kelandî bi ser û çokê , de hatin başından aşağı kaynar sular dökülmek ~eke xalî rêtin küçük aptestini yapmak ~eke xalî ye imamın aptes suyu gibi ~eke zer e imamın aptes suyu gibi , ~ekê re kirin sudan geçirmek , ~ê da serî çi bihostek çi çartilî battı balık yan gider di ~ê de rûniştin karaya oturmak , ~ê di ser serê me de jixwe qelaptiye, ya bihostek ya jî çartilî battı balık yan gider ~ê di ser serê meriv de qelapt çi bihostek çi çar tilî battı balık yan gider ~ê gujeguj e su şırıl şırıl akma ~ê ku da serî ha bihostek ha çar tilî işin içine girdikten sonra azı çoğu farketmez, bir kere bulaştık artık ~ê ku di ser serî de qelapt ha bihostek ha çar tilî battı balık yan gider ~ê mesîla xwe dîtiye dava yoluna girmiş artık , ~ê re kirin suya daldırmak ~ê rûyê , nedîtiye su , görmemiş , ~ê vexwin ji sarkaniyan jinan bînin ji esliyan her

tatil, dinlenme, dinlence , tatil , tatil , izin , ~ dan , tatil etmek ~ kirin tatil yapmak ~ya dadî adlî tatil

tekme tepik ~ avêtin tekme atmak ~ avêtin , , tekme atmak , ~ dayîn tekmek vurmak, tekmeleyip kovmak ~ danîn , , tekme vurmak , ~ lê dan , tekmelemek, tekme vurmak ~ lê hatin xistin tekmelenmek ~ lê xistin 1) tekmelemek, tekmeyi vurmak 2) mukayesede aşırılığı ifade etmek için * Elo pihîn li welo dixe Elo’nun welo’dan daha aşırı olduğunu gösterir ~ li devê qûna , dan , kıçına tekmeyi atmak , ~ li qûnê xistin kıçına tekmeyi atmak , ~ xwarin tekmeyi yemek

terk, bırakım, bırakma ~a cih û warê xwe kirin yerini yurdunu terk etmek ~î welat bûn yerini yurdunu terk etmek ~a cotkariyê kirin çifti bozmak ~a dîn dan din değiştirmek, dinden dönmek * camêr terka dînê xwe da ada dininden döndü ~a eşqiyatiyê kirin düze inmek , ~a , dan , , terk etmek, bırakmak ~a , kirin söküp atmak ~a , kirin , terk etmek, bırakmak ~a kurmê , xwe kirin huyundan vazgeçmek

topuk topuk, ökçe , * paniya sola wê ayakkabısının topuğu * sola ku paniya wê bilind e yüksek ökçeli ayakkabı ökçe , ~ dan , mahmuzlamak ~ li hev ketin topuk çalmak ~ya , bi bihostan pîvan alnını karışlamak

topuk ökçe * sola ku pehniya wê bilind e yüksek ökçeli ayakkabı ökçe , ~ dan , tepiklemek , ~ dan hesp mahmuzlamak, üzengilemek ~ya xwe li qûna xwe xistinyol tepmek

yapmak , yapmak , * paqijiyê dike temizlik yapıyor yapmak , * ê ku mirov dike mirov ehlaqê wî yê baş e insanı insan yapan iyi ahlâkıdır yapmak , * gerek mirov peywira xwe bike insan görevini yapmalı yapmak , * qencî kirin iyilik yapmak * destê xwe bir ber devê xwe îşareta hiştbûnê kir elini ağzına götürüp sus işareti yaptı yapmak , * spor kirin spor yapmak * hereketan dike hareket yapıyor yapmak , * kurikê bi xwe de kiriye çocuk altına yapmış yapmak , * hîndekariya xwe ya pêş li gundê xwe kiriye ilköğrenimini köyünde yapmış yapmak , * tu zanî ku ez mirovan çi dikim ben adamı ne yaparım bilirsin yapmak , * e dê te zengîn bikin seni zengin yapacağız 1 yapmak , * mal kirin mal mülk yapmak 1 yapmak , * kirin doktor doktor yapmak 1 etmek , * wî kar berbad kir işi berbat etti 1 etmek , * taştêya xwe kirin kahvaltı etmek * xurînî kirin kahvaltı etmek 1 etmek , * we baş kir ku hûn hatin iyi ettiniz de geldiniz 1 etmek , * diyarî kirin armağan etmek 1 etmek , * dudo û dudo dike çar iki iki daha dört eder 1 etmek , * ev pirtûk dike milyonek bu kitap bir milyon eder 1 etmek, geçirmek , * muayene kirin muayeneden geçirmek 20. etmek, yapmak, göstermek * mesref kirin masraf görmek 2 etmek, göstermek * îtaet kirin itaat göstermek 2 etmek, buyurmak * gelo ew qebûl dike? kabul buyururlar mı acaba? 2 koymak , * dirav kire berîka xwe parayı cebine koydu * bike navê içine koy 2 koymak , * ez hatim tu hûn min bikine kar beni işe koymanız için geldim 2 koymak , * min nakin hundirû beni içeri koymuyorlar 2 koymak , * ma xwê kirine xwarinê? yemeğe tuz koymuşlar mı? 2 doldurmak * çay bike qedehê bardağa çay doldur 2 çevirmek , * ew kire qeşmer onu maskaraya çevirdi 2 , evlenmek, kocaya varmak * keçê tu min nakî kız benimle evlenirmisin? 30. değmek , * ev roman dike pênc milyon bu roman beş milyon değer 3 edinmek , * lê difikire ku zarokek ji xwe re bike ewlad bir çocuk evlat edinmeyi düşünüyor 3 eylemek 3 giymek * sola xwe bike lingê xwe ayakkabını giydi 3 icra etmek 3 kırkmak , 3 kapamak, kapatmak , * rahiştinê wî kirine girtîgehê onu alıp cezaevine kapadılar 3 edinmek * ji xwe re mal û hal kiriye kendine mal mülk edinmiş 3 kılmak * nimêj kir namaz kıldı 3 uğratmak) * te ew kire talûkeyê onu sen tehlikeye düşürdün , ~ , birini eş olarak kabul etmek ~ , 1) geçirmek, yerine yerleştirmek * Zîlan gerdenî kire stûyê xwe Zilan kolyayı boynuna geçirdi 2) , almak , * em kirin odeyeke mezin kirin bizi genişçe bir odaya aldılar 3) kapatmak * ew dînikê hanê kirine hundir deliyi eve kapattılar 4) atmak , * te xwê kire xwarinê? yemeğe tuz attın mı? 5) atmak , , ~ , yapmak 6) koymak, sokmak 7) yatırmak, bastırmak * îsot kirin xwê biberi tuza yatırdı 8) sarmak, uğratmak * serê wê kire belayê başını belaya sardı sokmak, giymek * piyê xwe kire sola xwe ayağını ayakkabısına soktu vurmak , * kelemçe kirine destên wî ellerine kelepçe vurmuşlar ~ abone abone yapmak , ~ abenoyê , , abone yapmak , ~ agir pêketin alev alev , , ~ armanca nîşanê , hedef almak ~ aqilê xwe aklında tutmak, akıldan geçirmek , ~ aqilê xwe 1) , aklında tutmak , 2) , aklına koymak * carek vê kiriye aqilê xwe, dê bike bir kere bunu aklına koymuş, yapacak ~ ax û tiraf yerle bir etmek, dümdüz etmek ~ ax û zar feryat figan etmek ~ axîn ah etmek ~ axurê ahıra çekmek ~ bar û piştî kendine sorun etmek, kendine dert edinmek ~ bela û berî , dan , başına sarmak ~ belaya serê , , başına ekşimek , , ~ belayê , ateşe vermek , ~ benîşt , sakızlaştırmak ~ ber , 1) önüne katmak 2) kaptırmak, kıstırmak , * destê xwe kiriye ber makîneyê elini makinaya kaptırmış * destê xwe kire ber derî elini kapıya kıstırdı ~ ber cot çifte koşmak , ~ ber dilê xwe mideyi bastırmak , ~ ber dilê xwe 1) , koynuna almak 2) , koynuna almak , ~ ber gêreyê çift koşmak ~ ber hesab hesaba saymak , ~ ber kar , işe koşmak , ~ ber şixreyê çift koşmak ~ ber suxreyê angaryaya koşmak ~ berê 1) hesaba saymak * deynê me bike ber pereyê me borcumuzu paramıza say 2) kapsamına almak * ji ber ku tawanbarên ramanê jî bikin ber efûyê, dixebite fikir suçlularını da af kapsamına alınması için çalışıyor 3) kaptırmak * destê xwe kiriye ber makîneyê elini makinaya kaptırmış ~ bêjinga qulqulî delik deşik etmek , ~ bi teqsîtan taksitlendirmek , ~ bin baskê xwe , kanat açmak, , kanadı altına almak, , kanat germek ~ binê cilikê sömen altı etmek, üstüne perde çekmek ~ bin çav , göz altına almak ~ bin çengê xwe koltuklamak, koltuğunun altına koymak * boxçika xwe kire bin çengê xwe û çû bohçasını koltuklayıp gitti , ~ bin çengê xwe , kol kanat olmak , , ~ bin destê , xwe tekeline , almak ~ bin fermandariya xwe , egemenliği altına almak ~ bin hêvşiya xwe himayesine almak ~ bin kontrolê kontrol altına almak , ~ bin kêrê bıçak altına yatırmak, ameliyat etmek ~ bin mehra xwe nikâhına almak , ~ bin meyeta xwe 1) nüfüzu altında tutmak 2) avucunun içine almak ~ bin muhafizeya xwe himayesine almak ~ bin nîr 1) çift koşmak 2) boyunduruka vurmak , ~ bin pişkinînê denitim , altına almak ~ bin ramana xwe mec tekeline , almak , ~ bin serweriya , xwe , egemenliği altına almak ~ bin stara xwe himayesine almak ~ bin temînatê güvenceye bağlamak ~ bin zept û rebtê zabturapt altına almak ~ bîra , , hatırlatlmak, aklına getirmek * beriya xwarinê şekir meke bîra zarok yemekten önce şekeri çocuğun aklına getirme ~ bîra xwe hatırında tutmak ~ boraq kurban etmek ~ bûk gelin etmek , ~ bûseyê , pusuya düşürmek ~ cebarê alçıya almak , ~ cih yerleştirmek , , ~ cihekî 1) , bir yere tıkmak 2) , tıkmak * diz kirine hepsê hırsızı hapse tıkmışlar ~ cihê , 1) yerleştirmek, yerine koymak * min ew kire cihê wî ben onu yerine koydum * keremîtan dike cihê wan kiremitleri yerine yerleştiriyor 2) yerine koymak, bırakmak * şekir bike cihê wî şekeri yerine koy ~ cilsê alçıya almak , ~ çavê , gözüne sokmak ~ çêtir e ji gotinê yapmak söylemekten daha iyidir , ~ çirik aşındırmak , , ~ çirik , yol etmek , ~ çîrçîranok , dilli düdük yapmak , ~ dafê , 1) kapana düşürmek , , tuzağa düşürmek 2) kafeslemek , , ~ dafikê 1) , tuzağa düşürmek, kapana sıkıştırmak , 2) açmaza getirmek , , kapana sıkıştırmak , , ~ deh pere hiştin , on paralık etmek , ~ der û dertûlan , sokaklara düşürmek ~ derhûd , kefil etmek ~ dest eline tutuşturmak , * jinikê name kire destê wî kadın eline mektubu tutuşturdu , ~ dest ele geçirmek , ~ destber , kefil etmek ~ destê , eline tutuşturmak * name kire destê min mektubu elime tutuşturdu ~ destê xwe eline almak , , ~ destê xwe ele geçirmek , ~ devê , ağzına tıkamak , ~ du pere , iki paralık etmek , ~ erdê 1) , yere yıkmak 2) , toprağa vermek ~ eyar tulum çıkarmak ~ ê xwe boynuna geçirmek , ~ faqê kapana düşürmek , ~ feryad û fîxan feryat etmek, haykırmak , ~ fitîl , ifrit etmek , ~ fitîl hiştin , fitil vermek ~ geranê , tedavüle çıkarmak ~ gerewa , rehine koymak , ~ gerewa hev birbirinin yerine saymak ~ gêjahiyê gürültüye getirmek , ~ gorî , kurban etmek ~ guharek û kirin guhê xwe kulağına küpe etmek * keça min van gotinên min bike guharek û bike guhê xwe bu sözlerimi kulağına küpe yap kızım , ~ gunehan , günaha sokmak ~ halê xerab duman attırmak , , ~ helaliya xwe , helâlliğe almak ~ hesab hesaba dökmek , ~ hesabê xwe , hesaba almak , ~ hêlekana li ser avê gergin ve sinirli bir duruma yol açmak, elektriklendirmek ~ hilm û gulm buharlaştırmak ~ hişê xwe 1) hatırında tutmak, aklında tutmak 2) aklını takmak 3) kafasına koymak, zihnine yerleştirmek, dağarcığına atmak 4) kafasından geçirmek , ~ hişê xwe 1) , aklında tutmak , 2) , aklına koymak, aklına takmak , ~ hîz , tulum çıkarmak , ~ kafir keratî 1) alan talan etmek, allak bullak etmek, darmaduman etmek, ortalığı karıştırmak, dumanı vermek , 2) tozu dumana katmak , 3) , curcunaya çevirmek, döndürmek , , ~ kafir keratî , çorba etmek ~ kafir keratî hiştin karmakarış etmek ~ kefa destê xwe avuçlamak ~ kemînê pusuya , düşürmek ~ kerê qiyametê 1) muma döndürmek veya çevirmek , 2) ağzının payını vermek , ~ komayê , komalık etmek ~ , ~ kerê qiyametê çanına ot tıkmak , ~ ketin düşeyazmak ~ kiriyar abone yapmak , ~ kiriyarê , , abone yapmak , ~ koda ribabê , antipropagandasını yapmak, davul etmek ~ ku dinya

yara iyileşmesi dağ , ~ dan , yara iyileşmeye yüz tutmak * birîn kew daye yara iyileşmeye yüz tutmuş ~ girtin yara iyileşmeye yüz tutmak ~ lê hatin yaraya sıcak kompres iyi gelmek * kew li birîna min nayê ~a xwe dîtin , yara iyileşmeye yüz tutmak

yol , yol , yol , * li ser rê zarok dileyîstin yolda çocuklar oynuyordu yol , * riya avê su yolu yol , * ketin rê yola çıkmak mec yol , * riyeke kirina vî karî heye bu işi yapmanın bir yolu vardır yol , * min ew riya ku te pê girtiye neeciband tuttuğu yolu beğenmedi yol , yol , * di vê rê de gelek ked da bu yolda çok emek harcadı yön , 1 lşk gedik , * li dijmin xistin rê ji xwe re vekirin düşman çemberini yarıp gedik açtılar ~ avêtin ber , , engellemeye çalışmak ~ bi ber , xistin , rehberlik etmek ~ birîn yol kesmek, yol vurmak, bağlamak geçişi engellemek , * hemû riyan birîne bütün yolları bağlamışlar ~ çêkirin yol açmak, yol yapmak ~ çûn yol gitmek, yol tepmek ~ dan 1) yol vermek, geçit vermek 2) yol vermek , 3) izin vermek ~ dan , işine son vermek, yol vermek ~ dan ber , baştan savmak, işi yokuşa sürmek ~ dan ber xwe yol çizmek , ~ dan berê kaçamak yol , ~ dan , ew jî îcar pê de çûn yüz verince astar istemek, yüz bulunca astar istemek * me rê da te, tu jî îcar pê de diçî sana yüz verince sen de astar istiyorsun ~ dîtin nazı geçmek * rê nedîta nediçû wê derê nazı geçmeseydi oraya gitmezdi ~ girtin 1) yol tutmak, yol kapatmak, bağlamak, geçişi engellemek , * leşker rê girtiye asker yol tutmuş * hemû riyan girtine bütün yolları bağlamışlar2) yolları tutmak , 3) yola çıkmak ~ girtin û çûn yola koyulmak, yola koyulup gitmek ~ guhartin 1) yol değiştirmek 2) rotayı değiştirmek ~ hiştin 1) yol bırakmak 2) açık kapı bırakmak , ~ jê birin ekmek , * binêre, te çawan rê ji gotina me bir bak, sözümüzü nereye çektin ~ jê çûn lâf olmak, söz olmak, değişik anlamlara gelmek * em wiha nekin, paşê wê jê rê biçe böyle yapmayalım, sonra lâf olur ~ jê re xuya bûn yol görünmek ~ ji dilan naçe dilan tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır ~ ji gotinên , çûn , imalı konuşmak ~ ji , re xuya bûn yol görünmek ~ kirin çirik yolu aşındırmak ~ kudandin 1) yol almak, yolda ilerlemek, yol gitmek, yol tepmek, yol yürümek 2) yol katetmek ~ kutan yol tepmek ~ lê girtin önlemek, önünü almak ~ li ber xistin yol göstermek , ~ li berê girtin , önüne geçmek, önünü kesmek ~ li berê winda bûn şaşırıp kalmak ~ li te girtiye, tu yê bi ku de herî! düşün düşün, boktur işin! ~ nedan yol vermemek, geçit vermemek ~ nedan , meydan vermemek , * divê mirov rê nede pevçûnê kavgaya meydan vermemek lazım ~ nedan , 1) , yol vermemek 2) , izin vermemek, sıra vermek 3) ağız açtırmamak ~ nedîtin meydan bulamamak, fırsat bulamamak ~ nîşan dan 1) yol göstermek 2) yol göstermek, rehberlik yapmak 3) yol göstermek , ~ nîşanî , kirin hırsıza yol göstermek ~ pê hatin xistin uğranmak ~ pê ketin yolu düşmek, , ayağı veya yolu düşmek ~ pê xistin uğramak * vapûr wê riya xwe bi Îzmîrê nexe vapur İzmir’i uğramayacakmış ~ pîvandin yol katetmek ~ qîmî , nekirin yol dayanmamak ~ şaş bûn yol şaşmak ~ şaş kirin 1) yolu şaşırmak 2) pusulayı şaşırmak ~ tê de dîtin naz geçirmek ~ tê de hiştin mec kapıyı açık bırakmak ~ vekirin 1) yol açmak, yolu açmak 2) yol açmak, yol vermek , ~ û ban yol ~ û bihur yol bel ~ û bihur tê de nedîtin burundan kıl aldırmamak ~ û bihur tê de tune bûn burundan kıl aldırmamak ~ û biwar yol yordam ~ û dirb yol yordam, yol yöntem, adap erkân ~ û dirb zanîn 1) yol iz bilmek , 2) yolunu bilmek , ~ û pê yollar * rê û pê girtiye yollar kapalı ~ û ~ yol boyunca, yoldan sapmadan ~ û rêbar yol, geçit ~ û rêbar lê teng kirin dünyasını daraltmak ~ û rêbar lê winda bûn çaresiz kalmak ~ û rêbaz 1) yol yöntem, yol yordam 2) pratik, teamül ~ û rêç , yol yordam ~ û rêç , zanîn yol iz bilmek ~ û resm 1) merasim, tören 2) resmigeçit ~ û resma olî ayin, dini merasim ~ û rêwanî yol yordam ~ û rêzan 1) yol yordam, yol yöntem, adap erkân 2) doğrultu , prosedür, pratik, teamül, usul * rê û rêzana her karekî heye her işin bir usulu var ~ û rêzan nezanîn hatır gönül bilmemek, hatır saymamak veya tanımamak , ~ û rêzan zanîn yol iz bilmek , ~ û rêzanan zanîn kadirbilir olmak ~ û rêzanên sincî ahlâk yasası ~ û rêzanên şêl û tevgeran davranış töresi, adabımuaşeret ~ û rêzik 1) kaide, kural 2) hiq usul ~ û rêzikên tevgerînê yol erkân ~ û rû dan , , yüz vermek ~ vekirin 1) yol açmak 2) kapı yapmak , 3) lşk gedik açmak ~ya aqil yek e akıl için yol birdir ~ya axaftinê , nedan , ağız açtırmamak * Ûsif efendî riya axaftinê nedida rebeno Yusuf efendi biçareye ağız açtırmıyordu ~ya , birîn , yolunu kesmek ~ya çareyê , çözüm yolu, hâl çaresi ~ya daraziyê yargı yolu, başvuru hakkı ~ya debarê , geçim yolu ~ya deng ses yolu ~ya derî nîşanî , dan kapıyı göstermek , ~ya deriyê , kirin çirik , kapsını aşındırmak ~ya , girtin yolunu tutmak * riya malê girtin çûn evin yolunu tuttular ~ya hatin û nehatinê dönüşü belli olmayan yol, dönme ihtimalı olmama ~ya hatnehatê dönüşü belli olmayan yol, dönme ihtimalı olmama ~ya heq , hak yolu ~ya heqiyê ajotin hakkaniyeti savunmak ~ya hev zanebûn ne ji pirî û hindikî ye yarı elma gönül alma ~ya însanetiyê nizanîn insanlık nedir bilmemek ~ya , ji xwe re dîtin kolayını bulmak ~ya , ketin , , yolu , düşmek ~ya , kirin çirik , komşu kapısına çevirmek, eşiğini aşındırmak ~ya , kirîn , gitmekten kurtarmak ~ya ku pê de çûn ne rast bûn öküzün altında buzağı aramak ~ya ku tu diçiyê ez jê zivirîme gittiğin yerden geliyoruz, gittiğin yoldan ben yeni geliyorum ~ya kurt 1) kısa yol 2) kestirme yol ~ya mala , kirin çirik , kapsını , aşındırmak ~ya malê malxwayê malê dizane evin iç düzenini ev reisi bilir ~ya nehatê dönüşü olmayan yol ~ya nevegerê dönüşü olmayan yol ~ya , pê ketin , yolu , düşmek ~ya pêxasan di ber mala soldirû re derbas dibe tilkinin dönüp dolaşıp geleceği yer kürkçü dükkanıdır ~ya peyîvîn , nedan , ağız açtırmamak * Dara efendî riya peyîvînê nedida rebeno Dara efendi biçareye ağız açtırmıyordu ~ya rast doğru yol ~ya rast bernedan hatır gönül bilmemek, hatır saymamak veya tanımamak , ~ya rastkirî , stabilize yol ~ya rêzê göçebeler yaylaya giderken izledikleri yol ~ya we ronî be yolunuz açık olsun ~ya şaş yanlış yol ~ya şemetok kızaklı yol ~ya te vekirî be yolun açık olsun ~ya tekalî tek yönlü yol ~ya , vekirî ye yolu açık ~ya xwar dan ber , , doğru yolu göstermemek ~ya xwe bi ser , xistin bir yere uğramak ~ya xwe dîtin 1) iş yoluna girmek 2) yol tutmak , ~ya xwe guhartin , yolunu değiştirmek ~ya xwe ji , girtin , ayağını kesmek ~ya xwe pê xistin bir yere uğramak ~ya xwe qedandin yolu almak ~ya xwe rast kirin yön bulmak, doğrultmak * min li girên li hember nihêrt û wisan riya xwe rast kir karşıkı tepelere bakarak yolumu doğrulttum ~ya xwe şaş kirin yolunu şaşırmak ~ya xwe winda kirin yolunu kaybetmek , ~ya Xwedê de Allah yolunda ~ya Xwedê û pêxemberan ji berê girtin , yalvarıp yakarmak, , yalvararak izin almak ~ya yekalî , tek yönlü yol ~ya , zanîn kadirbilir olmak ~ya , zanîn , , kadrini bilmek ~yek dîtin yol bulmak ~yek jê re dîtin bir yolunu bulmak ~yeke din a vî tiştî heye kolayı var ~yeke giran dan ber xwe zoru seçmek ~yeke nû vekirin çığır açmak * Ebasko ketiye rê Abbas yolcu ~yên nav bajêr şehir iç hatları ~yên navxweyî iç hatlar * balafirên riyên navxweyî iç hat uçakları

yön, istikamet * bereka ters ters yö mat doğrultu cephe , ~ dan , yö vermek, yöneltmek ~a ters ters yön

yüz, surat, çehre, sima yüz , * keçika ku rûyê wê xweşik e güzel yüzlü kız yüz , * li ser rûyê avê suyu yüzünde yüz , * rûyê kinc elbiseni yüzü yüz , * rûyê balîfê yastık yüzü yüz , * rûyê lihêfê yorga yüzü * rûyê kanepeyê kanepeni yüzü örtü * rûyê doşekê yatak örtüsü döşeme , yüz , * bi mêrik re rû tune ada da yüz yok ki yüz , * te bi çi rûyî ev kir? ne yüzle bunu yaptın? 1 yüz , * ji rûyê vê yekê ez nikarim bêm ba we bu yüzde be size gelemem 1 yan * were li rû mi rûne gel yanıma otur * ez li rû wa mam yanlarında kaldım * di rû de xanî lê kir yanına ev inşa etti 1 yan, yanında * bînaya li rû tiştek pê nebûye yanındaki binaya bir şey olmamış 1 yüz , * rûyê derve yê xanî evi dış yüzü 1 üst, üzeri , ~ bada yüz çevirmek ~ bi ~ 1) yüz yüze 2) yüz yüze , ~ bi ~ guneh efû yüzleşelim kim suçlu ortaya çıksın ~ bi rûyê hev bûn 1) yüzleşmek 2) tanışmak ~ bi rûyê hev kirin 1) yüzleştirmek 2) tanıştırmak ~ da yüz vermek ~ dan , , yüz vermek ~ da girti kaplatmak , ~ da kişandi kaplatmak, kaplama yaptırmak ~ girti yüz tutmak ~ girtin , yüzlemek, çarşaflamak * rû girte lihêfê yorganı yüzledi , ~ girti lihêfê yorga kaplamak ~ hati girtin , yüzü çekilmek, kaplanmak ~ kişandin , yüzlemek, çarşaflamak * rû kişandibû lihêfê yorganı yüzlemişti , ~ kişandi lihêfê yorga kaplamak ~ lê bû yüz bulmak ~ lê tehl bûn , surat asmak ~ li ber , çû erdê ağız yer, yüz utanır ~ li erdê yüzü yerde ~ li erdê bû yüzü yerde olmak ~ sor bû yüz kızartmak ~ tehl kiri surat asmak ~yekî xweş nîşanî , da sıcak yüz göstermek ~yê bûkê çêkiri yüzünü yazmak ~yê , çû erdê surat kalmamak, utancında yere geçmek , ~yê , çû erdê yüzü yere gelmek , ~yê , dan , yüzü tutmak ~yê dinyayê nedîti dünya yüzü görmemek , ~yê erdê yer yüzü ~yê , eynî çermê kerê bû yüz surat davul derisi , ~yê , eynî çermê kerê ye yüzünü derisi kalın ~yê , eynî diwarê mehkemeyê ye surat mahkeme duvarı ~yê , eynî qazox e surat mahkeme duvarı , ~yê , germ bû yüzü sıcak olmak ~yê , germ kirin , yüzünü kızartmak, utandırmak ~yê , geş bû yüzü sıcak ~yê , girtin , yüzü tutmak ~yê , hati girtin , çarşaflanmak, yüzlenmek , * rûyê lihêfê hate kişandi yorga çarşaflandı ~yê , kenî yüzü gülmek , ~yê , kişandin , geçirmek, çekmek * rûyê balîfê kişandinê yastığa kılıfı geçirdiler ~yê , li xwe vekirin , yüz vermek ~yê mi ji rûyê te re! utanmıyor musun? ~yê mi li bi lingê te be kadanı, belanı alayım, kurbanı olayım ~yê , nedan , yüzü olmamak, yüzü tutmamak ~ yê , nedîti yüzü görmemek * va erdê hanê bi sala e ku rûyê gîs nedîtiye yıllardır bu topraklar saba yüzü görmemiş ~yê , neêşî utanmamak ~yê , negirtin 1) yüzü kalmamak, surat kalmamak 2) , yüzü olmamak ~yê , ner e yüzü yumuşak ~yê pel yaprak ayası ~yê pê ayak yüzü ~yê , qalind bû yüzü pek olmak, yüzsüz olmak ~yê , qelibî rengi solmak ~yê , sar bûn , yüzü tutmak ~yê , sor bû yüzü kızarmak , ~yê , sor bû mîna dendikhe hinarê nar gibi kızarmak ~yê , sor û gizrî kiri yanağında ka damlamak ~yê spî yüz akı ~yê , spî bû yüzü ağarmak ~yê , spî, eniya , bilind e alnı açık yüzü ak ~yê , spî û eniya , hildayî ye alnı açık yüzü ak ~yê , spî kirin 1) , yüzünü ağartmak 2) hamamı namusunu kurtarmak ~yê , spî ye yüzü ak ~yê şîr süt başı ~yê , tirş bû yüzü asılmak, suratı asılmak, ekşimek ~yê , tune yüzü yok ~yê , tune bûn , yüzü olmamak ~yê , vebû yüzü gözü açılmak , ~yê wa li hev vekiri yüzlerini gözlerini açmak , ~yê , weka çiyayê ku berf lê barî ye surat mahkeme duvarı ~yê xwe bada yüzünü çevirmek, teveccüh etmek ~yê xwe bi gûyê xwe şûşti yüzü , kasap süngeriyle silinmiş olmak ~yê xwe bi gûyê xwe şûştiye yüzü , kasap süngeriyle silinmiş ~yê xwe bi hev spî kiri birbirini aklamak ~yê xwe da erdê çok ısrar etmek ~yê xwe di erdê da utanmak ~yê xwe êşandi yüzünü kızartmak , ~yê xwe kiri devê xwe yüzünü kızartmak , ~yê xwe qalind kiri yüz kızdırmak ~yê xwe qurmiçandi yüzünü buruşturmak , ~yê xwe şûşti ar ve hayâ perdesi yırtılmak ~yê xwe tehl û tirş kiri suratını asmak , ~yê xwe tirş kiri surat asmak, ekşitmek * heme rûyê xwe tirş kir heme suratını astı ~yê , xweş bû yüzü sıcak * rûyê pere xweş e paranı yüzü sıcak ~yê zavê düğünde damat içi toplana para vs. bağışta bulunanları isimleri toplulukta söylenerek yapıla merasim ~yê , zer bû yüzü solmak

zarar, dokunca ~ dan , 1) , zarar vermek 2) can yakmak , 3) canını yakmak , 4) zaiyat verdirmek çepel , ~ dan , halel vermek, zeval vermek * şer zerar da aboriyê savaş ekonomiye halel verdi ~ dîtin 1) zarar görmek 2) zaiyat vermek ~ gihandin , 1) zarar verdirmek , 2) ihlâl etmek ~ gihîştin , zarar görmek ~ jê dîtin 1) zarar görmek 2) zararlı çıkmak 3) okkanın altına gitmek ~ kirin zarar etmek ~ lê xistin zarara sokmak, zarar vermek ~ nake zararı yok, ziyanı yok ~a , gihîştin , 1) , zarar gelmek 2) zararı dokunmak ~a , gihîştin , 1) zararı dokunmak 2) ucu , dokunmak ~a , ji kara , bêhtir bûn yaptığı hayır ürküttüğü kurbağaya değmemek ~a , ji kara , bêhtir hatin astarı yüzünden pahalı olmak ~a , ji , re hebûn , zevalı olmak ~a , ji , re tune bûn zararı olmamak ~ , kirin , zarar vermek , ~a , kişandin acısını çekmek ~a , li , bûn , zararı dokunmak ~a , li , ketin , zarar gelmek * zerara me li kesekî nakeve bizden kimseye zarar gelmez ~a , nagihîje moriyê karınca ezmez , ~a , tune zararı yok, ziyanı yok, önemsiz ~eke giran , ağır kayıp ~ê nedan moriyê jî karıncayı bile ezmemek ,

zehir ~ berî serî , dan , zehirlemek ,

ölçü ölçü , * metre pîvanek e metre bir ölçüdür ölçü , * pîvana odeyê odanın ölçüsü ölçü , * pîvna newqê bel ölçüsü mzk ölçü wj ölçü ölçme ~ dan ölçü vermek ~ girtin , 1) ölçü almak 2) ölçü almak , ~a , dan , ölçüsünü vermek ~a maweyê süre ölçümü

ötürü) * min ji bo xatirê te ev tişt kir senin hatırın için bu işi yaptı için , * ji bo ku cejn e nehat bayram olduğu için gelmedi için , * min ji bo te pirtûkek anî sizin için bir kitap getirdi için , * ji bo min ew yekî cihêreng bû benim için değişik bir insandı için , * ji bo wî dibêjin ku ew hunermendekî mezin bû onun için büyük bir sanatçıydı diyorlar için , * ev şewqe ji bo te mezin e bu şapka senin için büyük için , * ji bo van eşyayan we çi qas pere da? bu eşyalar için ne kadar para ödediniz? için , * me ji bo vî welatî çi nekir neler yapmadık bu vatan için için , * min ev pirtûk ji bo heftiyekê da te bu kitabı bir hafta için verdim 1 üzere * ji bo çûnê rabû gitmek üzere kalktı ~ , * jixwe ez ji bo xwe bi ber dikevim zaten ben kendi hesabıma üzülüyorum ~ çêjê çeşnilik, tadımlık ~ çi be h nedense * bê ji bo çi be, destê xwe nedayê nedense elini ona vermek istemedi ~ çi 1) ne demeye , 2) nedir ki , ~ dengê dinyayê nam salmak için, hava atmak için ~ derman jî tune ilâç için ... yok ~ gel 1) halk için 2) halka dönük * perwerdeya ji bo gel halka dönük eğitim ~ gulê şîlanê dihebîne gülü seven dikenine katlanır ~ îro bu günlük * ji bo îro ev qas xebat bes e bu günlük çalışma yeter ~ kêfê zevk için ~ nanekî arvanekî xera dike bir ekmek için koca un çuvalını batırıyor ~ niha h şimdilik * ji bo niha bes e şimdilik bu kadar yeter ~ nimûne h örneğin, söz gelimi ~ pê kêfkirinê zevk için , ~ pê tinazîkirinê zevk için , ~ rûmetiya , ... dan , onuruna ... vermek * ji bo rûmetiya wê xwarineke baş da onun onuruna güzel bir yemek verdi ~ serê çivîkê qelî çênabe sinekten yağ çıkarmak? ~ şerefa , ... dan , onuruna ... vermek * ji bo şerefa wî ziyafetek mezin dabû onun onuruna büyük bir ziyafeteke vermişti ~ tehmê çeşnilik, tadımlık ~ vê 1) bundan dolayı, bundan ötürü, bunun üzerine 2) bunun için , ~ vê êvarê bu akşamlık * ji bo vê êvarê bibexşînin bu akşamlık afedin ~ vî 1) bundan dolayı, bundan ötürü, bunun üzerine 2) bunun için , ~ xatiran hatır için ~ xatirê , 1) , hatırı için 2) pir aşkına , ~ xatirê , , hatırı için * min ev xanî ji bo xatirê erseyê kirî bu evi arsanın hatırı için aldım ~ xatirê gulê mirov şîlanê , dihebîne hatır için çiğ tavuk yenilir ~ xatirê gulê mirov şîlavê , dike paşila xwe hatır için çiğ tavuk yenilir ~ xatirê pîr pir aşkına ~ xatirê xatiran hatırı sayılır kimseler için, hatır için ~ xatirê xatiran mirov diçe ser dînê kafiran , hatır için herşey yapılır ~ Xwedê Allah için, Allah rızası için ~ reza Xwedê Allah rızası için, hasbetenlillah ~ zewqê zevk için

şeref, onur şeref , ~ dan , , şeref vermek ~ û hesyet şeref ve hasiyet, izzetinefis ~a , bar nedan onuruna yedirememek ~a , şikandin onurunu ayaklar altına almak