Het
endoplasmatisch reticulum (
ER) of
reticulum endoplasmaticum is een netwerk (
reticulum) van
membranen dat gelegen is in het
cytoplasma van een
cel. Het bestaat uit twee dicht tegen elkaar liggende membranen waartussen holten en kanalen worden gevormd. Het is afgescheiden van de rest van de cel door een
membraan met dezelfde structuur als de
celmembraan. Een
theorie is dat het endoplasmatisch reticulum ontstaan is door instulping van het celmembraan. Aanwijzing hier voor is onder andere dat de
eiwitsamenstelling van de binnenzijde van het endoplasmatisch reticulum overeenstemt met die van de buitenzijde van de celmembraan.