Een
kanaal,
vaart of
gracht is een kunstmatig aangelegde
waterweg. Kenmerkend voor een kanaal is dat het aan het begin en eind wordt afgesloten door een
sluis, waardoor waterpeil en stroming gereguleerd zijn. Belangrijke kanalen zijn het
Suezkanaal en het
Panamakanaal. Soms worden deze kanalen gegraven naast onbevaarbare gedeeltes bij een rivier. Dit zijn laterale kanalen, zoals het
Netekanaal of het
Julianakanaal. Kanalen kunnen ook water aanvoeren (
irrigatie); het zijn dan voedingskanalen (vb.
kanaal Bocholt-Herentals). Voeren ze water af (
drainage), zijn het afleidingskanalen, ook afwateringskanalen, suatiekanalen of uitwateringskanalen genoemd (vb.
Schipdonkkanaal).