manipulacja

Manipulacja (ze śred. łac. manipulus, od łac. „garść, garstka, naręcze” – manus, ręka, możliwy zw. z gr. μαρέ marē, ręka oraz -pulus: możliwy zw. z łac. plenus, pełny oraz plére, napełniać, por. gr. πλήρώς plērēs, pełny; πλήθειν plēthein, być pełnym; być może od łac. pellere, od pellō, „rozpędzić, wprawić w ruch, dotknąć, poruszyć”; wyr. manus pellō ma ozn. „trzymać czyjąś dłoń” lub „mieć kogoś w ręku”) – termin odnoszący się do zręczności w wykonywaniu danej czynności lub samej czynności przeprowadzonej w ten sposób; w następstwie oznacza także „przeinaczanie, naginanie”, „wykorzystanie do własnych celów, wywieranie (często ukryte) wpływu” oraz wszystkie działania mające na celu wywołanie konkretnych zachowań i reakcji u odbiorcy, przez co nabrał również cech takich jak: „knowanie, knucie, krętactwo, machinacja, machlojka, oszustwo”. Manipulacja dotyczy też nie środków, ale relacji pomiędzy nadawcą a odbiorcą. Negatywny sens omawianego pojęcia, zbliżony do nadawanego mu dzisiaj, nadano po raz pierwszy w 1864 roku, kiedy to zostało ono użyte jako określenie nieuczciwego wpływania na wyborców.