Nowela (
wł. novella – nowość) – krótki utwór literacki, pisany
prozą, charakteryzujący się wyraźnie zarysowaną i sprawnie skrojoną akcją główną, mocno udramatyzowaną, która zmierza do punktu kulminacyjnego. Fabuła noweli jest zazwyczaj jednowątkowa, pozbawiona epizodów, rozbudowanych opisów przyrody oraz szczegółowej charakterystyki postaci. Jest to jedna z odmian epiki. Jej treść dotyczy pewnego zdarzenia, opartego na wyrazistym
motywie, z pozoru nieistotnym (np. kamizelka, sokół), ale często nabierającym znaczeń symbolicznych. Niemiecki pisarz
Paul Heyse określił ów motyw mianem „sokoła”. Stworzył on tzw.
teorię sokoła, opartą na wnikliwej analizie noweli
Giovanniego Boccaccia pt. „Sokół”.