Een
poortgebouw is een bouwwerk, dat tot doel heeft de in- en uitstroom van personen, goederen en dieren van een bepaald terrein te controleren. Onder meer bij
middeleeuwse kastelen kwamen poortgebouwen veelvuldig voor, doorgaans binnen de omgrachting van het totale complex. Ook kennen we poortgebouwen bij omwalde en/of
omgrachte steden in de vorm van een
stadspoort, waar de toegang van personen om militaire of fiscale reden werd gecontroleerd.