Pospolite ruszenie (
fr. levée en masse) – polegało na powoływaniu pod broń całej męskiej ludności państwa lub tylko pewnej części uprawnionej i zobowiązanej do tego rodzaju służby.
Mobilizacja pospolitego ruszenia była powszechnym sposobem prowadzenia
wojny w
średniowiecznej Europie i innych rejonach świata przed wprowadzeniem armii zawodowych – zaciężnych lub z poboru. Członkowie pospolitego ruszenia zobowiązani byli sami dbać o swoje wyposażenie i
uzbrojenie – regulowały to osobne przepisy.