Prototyp – urządzenie, obwód lub program zaprojektowany i zbudowany w celu zademonstrowania zdolności do budowy urządzenia docelowego. Podczas budowy prototypu
inżynierowie wprowadzają pierwszy raz w życie swoje nowe pomysły. Jeżeli uda się zbudować działający prototyp, można przystąpić do budowy finalnego urządzenia. Często podczas projektowania niektóre rzeczywiste zjawiska związane z konstrukcją zostają pominięte. Prototyp pozwala na odkrycie ich nieznanego wpływu i wprowadzenie korekt. Jeżeli pierwszy prototyp nie jest udany, to buduje się kolejne, aż do uzyskania urządzenia spełniającego założenia. Prototyp może fizycznie bardzo różnić się od ostatecznego urządzenia, jeżeli chcemy sprawdzić tylko pewną jego cechę. Zasady te nie znajdują jednak w pełni zastosowania w
budownictwie okrętowym, gdzie okręt prototypowy (wiodący) jest najczęściej pierwszym okrętem serii jednostek swojego
typu, stając się zwykle okrętem operacyjnym (wprowadzonym do służby operacyjnej). Ujawnione w trakcie testów stoczniowych i służby wady konstrukcyjne okrętu prototypowego, są sukcesywnie poprawiane w kolejnych jednostkach danego typu.