Hazar Kağanlığı ya da kısaca
Hazarlar (,
İbranice:
כוזרים (
Kuzarim), , (Hazar),
Rusça:
Хазары, , ) 7. ve 11. yüzyıllar arasında
Hazar Denizi'nin çevresinde;
Van Gölü'nden,
Karadeniz kıyılarından,
Kiev'e;
Aral Gölü'nden,
Macaristan'a kadar olan geniş topraklarda hüküm sürmüş,
Doğu Avrupa'da düzenli bir
Türk devletidir. Hazar kelimesi,
gez(mek) anlamına gelen
kaz- kökünden türemiştir. Ka-zar; gezer yani serbest dolaşan, bir yere bağlı olmayan anlamına gelmektedir.
Hudūd al-'Ālam adlı esere göre, Hazar Kağanları Ansa' sülalesindendir (bunun
Batı Göktürk'ün
Aşina olduğuna dair iddialar bulunmaktadır) ve
Orta Asya'dan gelmişlerdir. Hazarların bir süre
Büyük Hun Devleti'ne bağlı kavimler arasında bulunmuş olmaları ihtimali vardır. 586'dan sonraki
Bizans kaynaklarında Hazarlar, "Türkler" olarak geçmektedir.