Kumkapı, İstanbul'un Fatih ilçesi sınırları içinde yer alan; tarihî yarımadanın Marmara Denizi kıyısındaki semtlerinden biridir. Doğusunda Kadırga, kuzeyinde Gedikpaşa, batısında da Yenikapı ile çevrelenmiştir. Bizans döneminde küçük iskele anlamına gelen Konto skalion adını taşımaktaydı. Adını aldığı Kum Kapısı, Yedikule'den doğuya, Ahırkapı yönünde ilerlendiğinde, Marmara Denizi kıyısındaki kent kapılarından beşincisiydi.