Muhammed bin İsmâ‘îl eş-Şâkir ya da
Muhammed bin İsmâ‘îl el-Mektûm ( Doğumu: 746 – Ölümü: 809 )
İsmâil bin Câ'fer el-Mûbarek'in oğlu ve
İsmâ‘îl’îyye Mezhebi'nin kurucusudur.
Abbâsîler devrinde (M. 750 – M. 1258) çeşitli
Şîʿa fırkaları tarafından yönetime karşı gizli bir muhalefet hareketi tertip edilmekteydi. Bu muhalefet gruplarının arasında Ön-İsmâ‘îlî topluluklarının destekçilerinin en tanınmışlarından olan
“Mûbârek’îyye” adı verilen fırka da yer almaktaydı. İsmâ‘îlî düşünce sistemine göre,
İmâm Câʿfer es-Sadık (M. 702 – 765) ikinci oğlu olan
İsmâil bin Câ'fer el-Mûbarek’i (M. 721 – 755)
İmâmet’e veliaht olarak tayin etmişti. Bununla beraber,
İsmâ‘îl'in babasından evvel ölümü üzerine bazıları onun gizlendiğini iddia ettiyseler de, Ön-İsmâ‘îlî fırkaları onun ölümünü kabullenerek
İsmâ‘îl’in en büyük oğlu olan Muhammad bin İsmâ‘îl’i imâmları olarak tanıdılar.