Ruh ve sinir hastalıkları hastanesi ya da akıl hastanesi, ruhsal veya akıl rahatsızlıkları olan insanların tedavisi için açılan hastanelerdir. Kimi hastaneler kısa süreli tedavi hizmeti sunarken kimileri psikolojik rahatsızlıkların sürekli izlenmesine olanak sağlayan araçlarla donatılmıştır. Hastaların kabulü gerekli onay alındıktan sonra gerçekleştirilmekte, kendilerine ya da çevreye zarar verme potansiyeli taşıyan vakalarda ise bu koşul aranmamaktadır.