Hafîz (Arapça: ), Arapça'da "korumak, ezberlemek" anlamına gelen hıfz kökünden türemiş bir sıfattır ve "koruyan, ezberleyen" demek olup şu anlamlara gelebilir:

• Kur'an hâfızı, Kur'ân-ı Kerîm'i baştan sona ezbere bilen kişi.
• Hadis hâfızı, hadislerin tamamını ya da çoğunu ezberlemiş kişi.
• Hafîz (din), Allah'ın adlarından biri.
• Hafız, İranlı şair ve mutasavvıf.
• Hâfız Ahmed Paşa, Osmanlı sadrazamı.
• Hâfız Burhan
• Hâfız Osman, Hilyeleri ile tanınan Osmanlı hattatı.
• Kayışzade Hafız Osman, XIX. yüzyılın mushaf hattatı.
• Hâfız-ı kütüb, Osmanlı tarihiyle ilgili bir eser.