Groothertogdom Hessen

Het groothertogdom Hessen en bij de Rijn (Duits: Großherzogtum Hessen und bei Rhein), of, tussen 1806 en 1816, groothertogdom Hessen (Duits: Großherzogtum Hessen) - zoals het ook bekend was na 1816 - was een lidstaat van de Duitse Bond vanaf 1806, toen het landgraafschap Hessen-Darmstadt verheven werd tot een groothertogdom, tot 1918, toen alle Duitse monarchieën werden omvergeworpen. Vóór 1866 was zijn noorderbuur het voormalige landgraafschap Hessen-Kassel, sinds 1803 het keurvorstendom Hessen - voor deze reden staat deze staat in de omgangstaal ook wel bekend als Hessen-Darmstadt.