Legenda Aurea

De Legenda aurea (Latijn voor Gouden legenden) is een verzameling heiligenlevens en kerkelijke feesten (m.n. Kerstmis, Pasen, Hemelvaart en Pinksteren), geordend volgens het kerkelijk jaar, in het laatste kwart van de 13e eeuw gecompileerd en geredigeerd uit reeds bestaande en soms heel oude Latijnse legenden door de Italiaanse dominicaan Jacopo da Varazze, beter bekend als Jacobus de Voragine (1228-1298), aartsbisschop van Genua. Het boek was in eerste instantie bedoeld als naslagwerk voor de dominicaner orde, ook wel de predikheren (Ordo praedicatorum) genoemd, die de legenden gebruikten om hun preken te stofferen en te verrijken. Maar het boek had zo'n onverwacht groot succes, dat het in de loop van de veertiende eeuw vertaald werd in de West-Europese volkstalen, omstreeks 1360 in het Nederlands door de kartuizer Petrus Naghel († 1395). Omdat het een nogal lijvig boek is, wordt het vaak over twee banden verdeeld, een 'Winterstuk', dat begint met de eerste zondag van de Advent en eindigt vóór Pinksteren, en een 'Zomerstuk', dat begint met Pinksteren en eindigt voor het begin van de Advent.