Sumer of
Soemer (Egyptisch
Sangar, Bijbels
Shinar of
Sinear) is de oude – oorspronkelijk door de Akkadiërs gegeven – naam van een rijk, een cultuur, een landstreek en een (antieke) beschaving gelokaliseerd in het zuidelijk deel van
Mesopotamië (hedendaags Zuid-Oost Irak), waar de rivieren
Eufraat en
Tigris uitmonden in de
Perzische Golf. De inwoners werden
Soemeriërs genoemd. De Soemeriërs zelf noemden hun land
ki-en-gir (het land van de beschaafde heersers).