Brughagedissen of
tuatara's zijn
reptielen die behoren tot de familie
Sphenodontidae (vroeger: Rhynchocephalia) en het geslacht
Sphenodon. Ondanks de naam en het hagedisachtige uiterlijk wordt de groep niet tot de orde
schubreptielen gerekend - waartoe alle
hagedissen behoren - maar vallen ze onder een aparte orde; de
Sphenodontia. Ze vormen de enige nog bestaande afsplitsing van de evolutionaire tak die naar de moderne hagedissen voert. Daarvan getuigt de afwijkende anatomie die nog vele kenmerken vertoont die bij de hagedissen verdwenen zijn. De buikribben bijvoorbeeld zijn verbeend, net als bij
vissen, een kenmerk dat bij alle viervoetige gewervelde dieren is verdwenen, behalve bij de krokodillen. Ook de schedel is gedurende 200 miljoen jaar niet veel veranderd. Brughagedissen worden door deze "primitieve" kenmerken wel
levende fossielen genoemd.