Met
vertoog of
discours (
Engels:
discourse,
Frans:
discours) geeft men het spreken van een bepaalde groep op een bepaald niveau (
politiek,
wetenschap,
literatuur, 'alledaags') aan, waarmee de betreffende groep de
werkelijkheid structureert en daarmee (impliciet) vastlegt wat zij voor
moraliteit en
waarheid houdt. Het begrip wordt vaak in verband gebracht met de Franse filosoof
Michel Foucault en de Duitse filosoof
Jürgen Habermas en is afkomstig van de Franse psychoanalyticus
Jacques Lacan. Lacan introduceert het begrip om meer grip te krijgen op het
onderbewuste van de mens. De mens wordt na zijn geboorte ingevoerd in de taal en wordt daarmee ingevoerd in een
epistemologisch construct dat mede bepaalt wie hij is (subject) en hoe hij is. Het begrip discours verwijst naar zo'n construct van samenhangende begrippen waarbinnen een individu subject is en de wereld betekenis heeft. Discours beschrijft niet alleen een vooraf bepaalde
realiteit, maar de realiteit kan alleen door discours gekend worden. Discours kan op deze manier gezien worden als iets dat een bepaalde afbeelding van de wereld schept. Foucault plaatste dit begrip later in een historisch perspectief en concludeerde dat elk tijdvak zijn eigen discours kent. Hij noemde dit
epistèmè.