De
fibula (ook:
doekspeld of
mantelspeld) is een tweedelig gebruiksvoorwerp, met gaatje en pen. Het was handig om mantels en andere kledingstukken (zoals de
toga) op de schouder te bevestigen.
Romeinse vrouwen droegen een
stola boven hun
tunica. Deze stola werd vastgebonden met een fibula. Het is dus de voorloper van de sluitspeld of knoop. Ook de Grieken gebruikte
fibulae voor hun
peplos.