Kosmische straling (vroeger ook
hoogtestraling genoemd) is een verzamelnaam voor deeltjes en
fotonen met een hoge
energie die ons vanuit de
kosmos bereiken. Hieronder bevinden zich geladen deeltjes, zoals
protonen, kernen van
helium en zwaardere elementen en
elektronen, maar ook
neutrino's, en hoog-energetische fotonen (
-straling). De energieën van deze deeltjes lopen uiteen van rond de
eV (elektronvolt) tot enkele malen
eV. Op grond van de interactie tussen protonen en de
kosmische achtergrondstraling verwacht men theoretisch dat het energiespectrum bij deze energieën eindigt, de zogenaamde
GZK limiet. Kosmische straling biedt veel hogere energieën dan de grootste
deeltjesversnellers, zoals
CERN, die nog niet verder komen dan
eV (elektronvolt).