Een
waterpas (zowel de als het waterpas) is een
instrument dat wordt gebruikt om te bepalen of een vlak of lijn precies
horizontaal of
verticaal is. Het bijvoeglijk naamwoord
waterpas betekent
nauwkeurig horizontaal ("deze vloer is niet waterpas") of
nauwkeurig verticaal ("deze paal staat niet waterpas"). Er bestaan ook waterpassen die een hoek van 45 graden kunnen vaststellen.