Een hotspot is een plek op een planeet waar vulkanisme plaatsvindt dat niet gerelateerd is aan plaatbewegingen zoals die in de plaattektoniek gelden. In de meeste gevallen wordt dit geïnterpreteerd als een plaats waar een mantelpluim het aardoppervlak bereikt. Zo'n mantelpluim voert magma vanuit de diepe mantel aan. De samenstelling van het magma is door partieel smelten anders dan de magma's die men aantreft bij vulkanen langs de tektonische platen.