Czartoryscy –
magnacki ród książęcy herbu Pogoń Litewska, wywodzący się od
Konstantego, księcia na
Czartorysku, syna księcia litewskiego
Koriata, wnuka wielkiego księcia
Giedymina. Bratem stryjecznym założyciela rodu Konstantego był
Władysław Jagiełło. Ród miał dwie główne linie, ważniejszą z siedzibą w
zamku w Klewaniu, która wygasła w 1810 r. na Józefie Klemensie i drugą linię z centrum w
zamku w Korcu. Szczyt potęgi rodu przypadał na wiek XVIII i XIX, jednakże już wcześniej odgrywali ważną rolę w Rzeczypospolitej. Czartoryscy dążyli do zmian ustrojowych w Polsce, reformy stosunków gospodarczych, centralizacji władzy państwowej, usprawnienia administracji i wzmocnienia armii.