Doelrationaliteit of
doelrationeel handelen is welbewust, doelgericht gedrag als gevolg van verwachtingen of gedrag van andere objecten en mensen, een afweging van doelen en middelen. De ideevorming en het
handelen vindt plaats op basis van feiten met kennis van
oorzaak en
gevolg en de te verwachten baten zijn groter dan de verwachte kosten. Bij het handelen is sprake van een calculerende houding, wordt vooruitgedacht en wordt een afweging gemaakt van de verhouding tussen de benodigde middelen en het doel. Werkwijzen worden hierbij gesystematiseerd, terwijl de
homo oeconomicus emotioneel neutraal is.