[Bestand:Europäische Wirtschafts- und Währungsunion.svg||Lidstaten van de Europese Economische en Monetaire Unie: ]] De
Europese Economische en Monetaire Unie (ook wel
Economische en Monetaire Unie of
Europese Monetaire Unie of in afgekorte vorm
EMU genoemd) is het project dat is bedoeld om in de
Europese Unie een
monetaire unie met een geharmoniseerde
economische politiek in te richten. Het project van de EMU werd in 1990 met een drie-fasen plan gelanceerd. De EMU kwam tot stand bij het
Verdrag van Maastricht van 1992. In 1999 werd de EMU daadwerkelijk gerealiseerd. Momenteel nemen 18 van 28
EU-lidstaten aan de derde en laatste fase van de EMU deel. Zij gebruiken de
Euro als
betaalmiddel en coördineren hun economische en financiële politiek in het raamwerk van de
Eurogroep. Deze groep van landen, waar de euro gebruikt wordt, staat ook bekend als de
Eurozone. De overige 10 EU-lidstaten zijn nog niet overgegaan tot de invoering van de euro. Toch nemen zij in zoverre aan de EMU deel, dat zij zich hebben verplicht om zich aan bepaalde fundamentele regels te houden, zoals de onafhankelijkheid van hun nationale
centrale banken en de verplichting om op bepaalde terreinen hun economische en monetaire politiek met de leden van de eurogroep te coördineren.