Gwardia Szwajcarska (łac.
Cohors pedestris Helvetiorum a sacra custodia Pontificis),
Guardia Svizzera Pontificia – piesza
formacja wojskowa pełniąca rolę straży przybocznej
papieża, formalnie istniejąca od XVI wieku. Uważa się, że jest najmniejszą i najstarszą istniejącą armią świata która istnieje nieprzerwanie od roku
1506. Jednak w swojej historii miała przerwy w funkcjonowaniu, pierwszą od 1527 roku do 1548 roku kiedy to została reaktywowana przez
papieża Pawła III. W 1798 została rozwiązana i reaktywowana w 1801 przez
papieża Piusa VII oraz ponownie rozwiązana w 1808 i reaktywowana w 1814 przez tego samego papieża. Powodem, dla których w dwu ostatnich przypadkach nastąpiło rozwiązanie Gwardii Papieskiej, była okupacja
wojsk napoleońskich.