Pochodzenie nazwy miasta
Najstarsze zapisy z lat
1222 i
1230 mówią o osadzie Tarnowo. Po założeniu przez
Krzyżaków grodu obronnego z zamkiem pojawiły się nazwy:
Torun (
1231),
Thorun (
1233),
Thoron (
1241), i
Thorum (
1248). Żadna z tych form nie ma źródła w języku niemieckim, co świadczy o przekształceniu (zniemczeniu) pierwotnej nazwy
Tarnów, czyli miejsca gdzie rosła tarnina.
Marcin Kromer pisał:
Gedeon, biskup płocki, za zgodą kolegium kapłańskiego dodał Tarnów (Tarnovia), który teraz jest Toruniem, a jego tłumacz z łaciny,
Stanisław Sarnicki, jest autorem zdania:
Toruń przez nich założony, ongiś Tarnowem zwany był. Należy więc uznać, że nazwa
Toruń, choć zrywa całkowicie więź z pierwotnym
Tarnowem, jest repolonizacją.