Nomaden (van het
Oudgrieks νομάδες
nomades:
herdersvolken, degenen die kudden weiden onder meer
Herodotus) zijn mensen of bevolkingsgroepen die geen vaste woon- of verblijfplaats hebben en doorgaans mee met hun vee rondtrekken. Bij uitbreiding wordt de term toegepast op verschillende soorten leefwijzen:
- jager-verzamelaars die tussen jachtgronden reizen
- pastorale nomaden in de eigenlijke betekenis van het woord, die met hun vee tussen weidegronden reizen. Dit zijn de nomaden in oorspronkelijke zin (νομή = (Grieks) weide, νομεύειν = weiden, laten grazen, hoeden)
- nomaden die tussen de verblijfplaatsen van hun klanten reizen, zoals sommige zigeuners, een latere ontwikkelingsvorm