Patriarcha Konstantynopola

Konstantynopol stał się siedzibą patriarchy w 381, gdy do czterech dotychczasowych stolic patriarszych – Rzymu, Aleksandrii, Antiochii i Jerozolimy – Sobór konstantynopolitański I dodał piątą: Nowy Rzym (gr. Νέα Ῥώμη), czyli Konstantynopol, sytuując ją jako drugą w hierarchii patriarchatów. Ustanowienie stolicy patriarszej w Konstantynopolu było wynikiem zabiegów biskupów tego miasta, dotychczas skromnych sufraganów Heraklei. Wśród hierarchii, wiernych i cesarzy przeważył pogląd, że skoro dotychczasowe Bizancjum, którego znaczenie wynikało "tylko" z ruchu handlowego przez Bosfor, stało się stolicą wschodniej części Cesarstwa, to powinno zostać wyniesione do rangi równej Rzymowi – starej stolicy. Mimo przeciwdziałania papieży kolejne sobory powszechne przyznały biskupom Konstantynopola godność patriarszą i wydzieliły im kanoniczne terytorium, składające się ostatecznie z całej europejskiej części Cesarstwa Wschodniorzymskiego, diecezji Ilirii (należącej do cesarstwa zachodniorzymskiego) i całej Azji Mniejszej.