Poemat symfoniczny – instrumentalna
forma muzyczna. Za twórcę pierwszego poematu symfonicznego błędnie uchodzi Ferenc Liszt. W XIX wiecznych Niemczech w odniesieniu do poematu symfonicznego używano nazw Tondichtung, Musikalisches Gedicht, Sifnonische Dichtung i innych. W literaturze muzycznej pierwszy raz określenia Tondichtung użył Carl Loewe w stosunku do utworu Mazeppa op. 27 wg Byrona, napisanego w 1830 r. Jest to więc pierwszy poemat symfoniczny. Poemat symfoniczny to utwór o charakterze
programowym, zwykle sugerowanym już w tytule. Forma nie posiada określonej budowy i jest podporządkowana wymogom fabularnej treści, inspirowanej najczęściej literaturą, rzadziej sztukami plastycznymi. Wczesne poematy symfoniczne były zazwyczaj jednoczęściowe.