Próchnica (
humus) – bezpostaciowe, organiczne szczątki w różnym stadium mikrobiologicznego i fizykochemicznego procesu rozkładu, głównie roślinne, nagromadzone w
glebach, albo na jej powierzchni (np. w
lesie). Zależnie od rozpatrywanych właściwości, stosowane są różne określenia próchnicy: