Srednji vijek

Srednji vijek oznacava sredisnje razdoblje u tradicionalnoj shemi razdoblja evropske historije. Naziv potjece od latinskih rijeci u znacenju srednje doba (Medium aevum - citaj Medium evum). Naucna oblast koja se bavi srednjim vijekom naziva se medievalistika, a naucnici medievalisti. Da bi lakse i jasnije sagledavali razvoj ljudskog drustva naucnici su proslost podijelili na kraca razdoblja. To je periodizacija ljudske proslosti ili periodizacija historije. Birani su prijelomni dogadaji koji karakterisu sira podrucja ljudskog djelovanja ispoljenog na vecem prostoru. Nijedna ponudena periodizacija nije precizna. Mi u BiH smo u evrocentricnoj podjeli koja ima primat u razvoju proucavanja proslosti, ali ni ona nije bez odstupanja. Osnovna je podjela historije na Stari, Srednji i Novi vijek te Savremeno doba. Za granice Srednjeg vijeka uzimaju se u donjoj granici kraj antike i antickog svijeta, a u gornjoj pocetak novog doba. Preciznije, za pocetak Srednjeg vijeka uzima se propast Zapadnog Rimskog Carstva, koja se dogodila u 5. vijeku (476) i osnivanje prvih barbarskih drzava germanskih naroda. Za kraj Srednjeg vijeka uzima se otkrice novog kontinenta Amerike 1492. od strane Kristofora Kolumba. Taj dogadaj se smatra pocetkom Novog vijeka. Odstupanja u ovim granicama pokazuju se cinjenicom da je Rimsko carstvo i prije 476. bilo u raspadnutom stanju, da je robovlasnistvo i od ranije izgubilo oblike klasicnosti staroga svijeta. Na drugoj strani Humanizam je otpoceo znatno prije 1492., a i pad Carigrada 1453. u ruke Osmanlija (Mehmed II. Osvajac) je prijeloman dogadaj koji je bitan urazvoju ljudskog drustva. Period Srednjeg vijeka karakterizira feudalizam i feudalni drustveni odnosi. Drustvo se dijeli u dva osnovna sloja, na feudalce i kmetove, a odnos medu njima se definira kao odnos vazala prema senioru. Srednji vijek ima svoju podjelu koja se zasniva na pregledu razvoja glavnih karakteristika srednjega vijeka. Dijeli se na:

• rani srednji vijek
• razvijeni srednji vijek
• kasni srednji vijek