De
Welfen zijn een van oorsprong
Frankisch adellijk geslacht dat sinds de 9e eeuw bekend is. Ze hadden grote macht en veel bezittingen in het zuiden van Duitsland en in het noorden van Italië. In Duitsland werden ze vertegenwoordigd door de hertog van
Saksen en de
hertog van Beieren. In het Duits werden ze Welfen, in het Italiaans Guelfi genoemd. Hun voornaamste tegenstanders heten
Ghibellijnen (van Waiblingen of Ghibellini). Een andere betekenis kent het woord "Welfen" als een politieke stroming in Noord-Italië.