diode

Ang duhandas, diodo, o diyodo (Ingles: diode, Kastila: diodo) ay isang elektronikong sangkap na may dalawang elektrodo na dumadaloy ang isang hudyat sa pagitan nito (ngunit maaaring may dalawa o higit pa na elektrodo ang ang termiyonikang diodo). Isa sa mga karaniwang gamit ng diodo ang pahintulutan ang isang daloy ng kuryente na dumaloy sa isang patutunguhan at upang harangin ito sa salungat na daan. Sa ngayon, karaniwang gawa ang mga diodo mula sa materyales na semikondaktor katulad ng silisio o hermanio.

Dioda është elementi më i thjeshtë elektronik gjysmëpërçues. Përbëhet nga dy shtresa gjysmëpërçuesish të tipit P dhe të tipit N të bashkuara. Pjesa P e diodës quhet anoda A, ndërsa pjesa N katoda K. Vetia kryesore e diodës është se ajo përçon rrymën elektrike vetëm në një kah, prej anodës P nga katoda N. Në skajet e diodës në varësi prej tensionit shfaqet funksioni i diodës, që quhet karakteristika I-V e diodës. Nga ky funksion rryma rrjedh vetëm në drejtim prej anodës kah katoda, ndërsa në drejtim të kundër rryma është pothuajse zero. Dioda do të përçojë vetëm polaritetin e tensionit në skajet e saj është pozitiv. Kjo mënyrë e polarizimit të diodës quhet polarizim i drejtë, ndërsa kur anoda ka potencial negativ dhe katoda potencial pozitiv, polarizimi është i kundër. Raporti i intensiteteve të rrymave gjatë polarizimit të drejtë dhe të kundërt është shumë i madh, mbi 1000:1 në favor të polarizimit të drejtë. Asnjë element elektronik gjysmëpërçues, pra sa dioda, nuk është element ideal. Në diodë ideale do të kishte karakteristika për tensione V<0 dioda nuk përçon, ndërsa për tensione V>0 dioda përçon. Nga karakteristika I-V e një diode reale, edhe kur dioda është e polarizuar drejt, nëpër diodë do të rrjedhë një rrymë fare e vogël kur tensioni i polarizimit është më i vogël se 0,7 V, andaj ky tension quhet tensioni i pragut të përçimit dhe shënohet me VTH = 0,7 (ang.: Threshold Voltage). Dioda ka disa parametra karakteristike që përcaktohet gjatë procesit të fabrikimit të saj dhe këto janë : rryma maksimale gjatë polarizimit të drejtë, rryma e polarizimit të kundërt, tensioni maksimal që mund ta përballojë gjatë polarizimit të kundërt, kapaciteti parazitar që përcakton vetitë dinamike të saj, pra shpejtësinë e ndërrimit prej gjendjes përçuese në atë jopërçues dhe anasjelltas.

Puslaidininkis diodas – puslaidininkis prietaisas, turintis viena elektronine skyline sandura, kuriame panaudotos pn sanduros savybes. Diodas paprastai turi du kontaktus, nebent viename korpuse ju butu pagaminta keletas. Dažniausiai pritaikoma ju savybe praleisti elektros srove tik viena kryptimi (atbulinis laidumas labai mažas), taciau esama ir ivairesniu naudojimo budu.