gravitation

Gravitacija je privlacna sila koja djeluje na sva tijela koja posjeduju masu a isto tako i na cestice bez mase poput fotona (svjetlosti). Isaac Newton je formulisao zakon gravitacije koji kaze: "Sila koja djeluje na tijela proporcionalna je proizvodu masa, a obrnuto proporcionalna njihovom medusobnom rastojanju na kvadrat."

Ang Grabitasyon o Grabidad(Ingles: gravity) ay isang natural na phenomenon kung saan ang mga pisikal na katawan(bodies) ay nabibighani o naaakit sa isang pwersang proporsiyonal sa mga masa nito. Ang grabitasyon ay pinakapamilyar na ahente na nagbibigay ng timbang sa mga bagay na may masa at nagsasanhi sa mga ito na bumagsak sa lupa kapat ito ay nahulog. Ito ay nagsasanhi sa mga nakakalat na mga bagay para magtipon at kaya ay nagpapaliwanag ng pag-iral, pagkakabuo at hugis ng mga bagay sa kalawakan kabilang ang mga planeta gaya ng mundo, mga bituin gaya ng araw, at iba pang mga katawang makroskopiko na makikita sa uniberso. Ang "grabitasyon" ang sanhi ng: pagkakapanatili ng mundo at ng ibang mga planeta ng sistemang solar sa mga orbito nito sa araw, pananatili ng buwan sa orbito nito sa mundo, sa pagkakaroon ng mga agos at pagtaas at pagbaba ng antas ng tubig (pagkati at paglaki ng tubig), sa kumbeksyon (convection; kung saan umaangat ang mga maiinit na pluido sa pamamagitan nito), sa pagpapa-init ng mga panloob ng mga nabubuong mga bituin at mga planeta magpahanggang sa mga labis na pinakamataas na mga antas ng temperatura at marami pang ibang mga phenomena. Ang grabitasyon ay inilalarawan ng pangkalahatang relatibidad bilang kurbada o pagbaluktot ng espasyo-panahon na nangangasiwa ng mosyon ng mga bagay na inersiyal. Ang mas simpleng batas ng grabitasyon ni Newton ay nagbibigay ng isang tumpak na aproksimasyon para sa karamihan ng mga pisikal na sitwasyon. Ang grabitasyon ay isa sa apat na pundamental na interaksiyon ng kalikasan. Ang iba ay ang elektromagnetismo, malakas na interaksiyon at mahinang interaksiyon. Ito ay mas mahina kung ihahambing sa tatlo pang pangunahing lakas, datapwa't mas malayo ang nasasakop nito.

Graviteti (rëndesë, peshë, forcë tërheqëse) është forca që vepron mbi çdo trup në sipërfaqe të trupit qiellor ose afër tij, e drejtuar për në qendër të tij. Graviteti, pra forca me të cilën toka, hëna, planetët dhe trupat tjerë qiellorë ose sistemet e tyre veprojnë mbi trupat tjerë, teorikisht ushtrohet në çfarëdo largësie, por praktikisht ajo shqyrtohet në sipërfaqe të këtyre trupave si dhe në largësi të vogla. Pra pesha e trupit në ndryshim nga masa e tij (nuk marrim parasysh lëvizjen e trupit me shpejtësi të krahasueshme me shpejtësinë e dritës) është madhësi që ndryshon në vartësi nga trupi që ushtron tërheqjen dhe nga largësia prej tij. Kështu, masa e trupit është proporcionale me peshën e tij në sipërfaqe të tokës.

Gravitacija – saveika tarp materialiu kunu, priklausanti nuo ju mases. Tai viena iš 4 fundamentaliuju saveiku gamtoje. Dabartine fizika apibudina gravitacija naudodamasi bendraja reliatyvumo teorija, taciau Niutono desnis, atrastas 1687 m., bendrais atvejais daug paprastesnis: traukos jega F tarp dvieju kunu yra proporcinga kunu masiu m₁ ir m₂ sandaugai ir atvirkšciai proporcinga juos skiriancio atstumo R kvadratui.