hymenofor

Hymenofor – część owocnika grzybów, na której występuje warstwa hymenialna, czyli obłocznia, wytwarzająca zarodniki. U grzybów hymenofor może mieć postać:

• Blaszki – występują u grzybów mających owocnik wachlarzowaty, lub w postaci kapelusza. Zawsze występują na dolnej stronie grzyba. U grzybów kapeluszowych blaszki te biegną promieniście od brzegów kapelusza do trzonu. Mogą dochodzić do samego trzonu, lub kończyć się w różnej odległości od niego. W Polsce jest to jeden z częściej występujących typów hymenoforów.
• Rurki – występują u grzybów z owocnikiem kapeluszowym, kopytkowym, wachlarzowatym lub resupinowatym. Umieszczone są na dolnej stronie kapelusza (u niektórych typów owocników na całej ich powierzchni) i mają postać rurek, mających na wylocie pory, przez które wysypują się zarodniki.
• Kolce – ma postać kolców, wyrostków, długich i cienkich sopelków lub igieł. Występuje u grzybów kapeluszowych z trzonem (np. kolczak obłączasty i u grzybów z owocnikiem drzewkowato rozgałęzionym, po dolnej stronie kapelusza. U grzybów z owocnikami resupinowatymi kolce występują na całej powierzchni
• Na całej powierzchni owocnika – występują u grzybów z płaskimi, lub pionowo wzniesionymi owocnikami. Na owocnikach płaskich dolna część przylega do podłoża, a na górnej tworzy się gładka, lub pomarszczona warstwa hymenialna. Czasami brzegi owocnika mogą się nieco wywijać, tworząc daszek, jak np. skórnika. Na owocnikach wzniesionych tworzą się maczugowate, lub krzaczaste rozgałęzienia z warstwą hymenialną, jak np. u koralówek.
• Warstwa hymenialna wewnątrz owocników – występuje u grzybów tworzących kuliste, gruszkowate, lub bulwiaste owocniki (np. purchawka, tęgoskór). Wnętrze takiego owocnika wypełnione jest strzępkami gąbczastej grzybni. Tworzą one komory, wewnątrz których znajduje się warstwa hymenialna, a na niej powstają zarodniki. Po dojrzeniu zarodniki odrywają się i wypełniają wnętrze owocnika. Dojrzały owocnik zwykle pęka. Do tej grupy należą też grzyby wytwarzające owocniki pod ziemią (np. trufla).
• Warstwa hymenialna wewnątrz perydioli – występuje u grzybów mających owocnik w postaci kubeczków. Na ich dnie znajdują się perydiole w kształcie soczewek, wewnątrz nich powstają zarodniki. Średnica perydioli wynosi od 2 – 5 mm. Młode kubeczki zwykle zakryte są nakrywką (tzw. epifragmą), która potem odpada i perydiole zostają odsłonięte. Ten typ owocników występuje zwykle u grzybów saprofitycznych z rzędu gniazdnicowców (Nidulariales).
• Warstwa hymenialna zlepiona śluzem – występuje u niektórych grzybów z zamkniętym owocnikiem, u których po dojrzeniu grzyba zarodniki zostają wyniesione na zewnątrz owocnika i zlepione śluzem, jak np. u sromotnika bezwstydnego. Grzyby o tym typie hymenoforu, należące do rzędu sromotnikowców (Phallales) w Europie i w Polsce są nieliczne – występują głównie w krajach tropikalnych.