Intruzja (z łac.
intrusus =
wepchnięty) – ciało skalne powstałe z zastygłej w głębi skorupy ziemskiej
magmy, która wdarła się pomiędzy starsze utwory skalne. Magma unosi się w płytsze rejony skorupy ziemskiej w postaci
diapiru, wciskając się pomiędzy skały otoczenia. Diapiry docierające w bezpośrednie sąsiedztwo powierzchni ziemi dają początek zjawiskom
wulkanicznym, jednak większość takich ciał skalnych, na skutek powolnego schładzania, zastyga pomiędzy 5. a 30. kilometrem pod powierzchnią, tworząc ciała skalne określane jako plutony. Ich forma, wielkość i stosunek do skał otoczenia pozwala wyróżnić następujące typy intruzji:
- sill, lakkolit (lakolit), lopolit, fakolit,
- intruzje niezgodne – ściany intruzji przekraczają powierzchnie strukturalne. W tej kategorii wyróżnia się:
- dajki, żyły kominowe (nek wulkaniczny), żyły pierścieniowe, apofizy, etmolity, harpolity, batolity.