Koolzaad (
Brassica napus) is een een- of
tweejarige plant uit de
kruisbloemenfamilie (
Brassicaceae). De plant lijkt veel op
raapzaad (
Brassica rapa subsp.
oleifera). Het koolzaad bloeit echter iets later, en is hiervan ook te onderscheiden doordat bij het koolzaad de knoppen van de ongeopende bloemen hoger zitten dan de bloemen, terwijl bij het raapzaad de bloemen de knoppen bedekken. Koolzaad kan zowel
zichzelf bestuiven als door
bijen of
hommels bestoven worden. Koolzaad is een
alloploïde, die ontstaan is uit een kruising van
Brassica rapa en
Brassica oleracea. Het aantal
chromosomen is 2n = 38, waarvan 20 afkomstig zijn van
Brassica rapa en 18 van
Brassica oleracea.