morality

Moral je skup nepisanih pravila i obicaja koji utvrduju meduljudske odnose i prosuduju sta je dobro, a sta zlo. Moral je nesto objektivno kao oblik drustvene svjesti, sistem obicaja, navika, normi. To zahtjev drustva za odredenim ponasanjem, odnosno, principima koji odreduju kako nesto treba da bude. On je relativan, nije isti u svim drustvenim grupama i historijskim periodima. Centralne vrijednosti morala su: dobro, ispravno i pravedno.

Ang moralidad, kalinisan ng ugali, kalinisang-asal, o kasanlingan ay ang pagkakakilala ng tao sa kung alin ang tama at mali. Ito ang pamantayan ng pag-uugali at magandang asal, lalo na kapag inuugnay sa delikadesa at tamang pag-iisip hinggil sa pagtatalik. Bilang aral, ito ang leksyon o turo sa tama, wasto, o angkop na kaasalan o pag-uugali, o nauukol sa mabuti at matuwid na kaugalian o asal, katulad ng nilalaman ng sa isang kuwentong may aral. Kinasasangkutan ito ng mga prinsipyo ng akma o nararapat na kilos o pakikitungo sa kapwa tao. Kabaligtaran nito ang imoralidad.

Morali (lat.: moralis veset, doket, zakonet; lat.: mos - ves) është një rregull, parim ose normë e sjelljes e paravendosur nga një shoqëri, bashkësi, dhe e pranuar nga një njeri për mënyrën e tij të sjelljes dhe e zbatueshme nga të gjithë njerzit e arsyeshëm; ose mësim i vlefshëm në mirësjellje, etikë ose domëthenie praktike e shprehur apo e nënkuptuar në një histori, fabul, ose ngjarje. Morali ka edhe kuptime të tjera:

• Çështje a shqetësim me gjykimin e veprimit dhe karakterit të mirë apo të keq të njeriut: mëdyshje morale; shqyrtim moral,
• Mësim ose shfaqje e mirësisë ose përpikërisë së karakterit dhe sjelljes: mësim morali,
• Në përputhje me standartet e asaj çka është e drejtë ose e mirë në sjellje: virtyti, jeta morale,
• Ngritja nga ndërgjegjja ose kuptimi i së drejtës dhe gabuarës: detyrim moral,
• Pasojat e qarta shpirtërore sesa trupore: përkrahje morale,
• Bazimi në mundësi (gjasa) të fuqishme ose bindje të fortë, sesa në dukshmërinë e së vërtetës: siguri morale.

Morale ( – dorovinis; moralitaser – budas, charakteris, tinkamas elgesys) kaip savoka turi keleta reikšmiu.