Een
onafhankelijkheidsverklaring is een
document waarin de
soevereiniteit van een gebiedsdeel van een land opgeëist wordt door een
politieke organisatie of groepering in dat gebiedsdeel, oftewel zich '
onafhankelijk verklaart'. Het is een stap die genomen wordt bij een
staatsvorming. Bij een mislukte staatsvorming is het schrijven van een onafhankelijkheidsverklaring
strafbaar als
anarchisme en/of
majesteitsschennis. Onder de term
onafhankelijkheidsverklaring kan ook het
zich onafhankelijk verklaren verstaan worden.