ripieno

Ripieno (Italiaans: volledig), afgekort: R, rip., is een uit de 18e eeuw daterende aanduiding voor het volledige orkest (tutti) in een concerto grosso, het volledige orgel ('organo pleno'), alsook in het algemeen voor alle meervoudig bezette stemmen die in tegenstelling tot de solistenstemmen staan; ook als aanduiding binnen de koorwereld. Onder ripiënisten worden verstaan dienovereenkomstige orkestmusici of zangers zonder solistische taak.