schizophrenia

Rijec Shizofrenija potice od grckih rijeci shisis (cijepanje, rascijep) i phrenos (dusa). Ime je prvi put upotrijebio Eugen Bleuler 1911. godine oznacavajuci time posebnu grupu sindroma psihickih poremecaja. Poznati su njegovi opisi shizofrenije pod nazivom "Blojlerova 4 A", koja bi obuhvatala primarni opis bolesti sa poremecajima u sferi Afekta, Asocijacija, zatim Ambivalencija i Autizam shizofrenih bolesnika. Naziv ove teske dusevne bolesti oznacava sustinu i ukazuje na rascijep i nesklad (disocijacija) izmedu psihickih funkcija, prije svega procesa misljenja i afekta, nazvana ideoafektivna disocijacija. Ovakva vrsta disocijacije je prisutna jedino kod shizofrenije i ne srece se kod nijednog dusevnog oboljenja. Karakterise je dakle, nesklad izmedu misljenja, odnosno sadrzaja misljenja, afekta i volje. Normalno, sve ono sto se dozivljava i sto je trenutno u toku procesa misljenja odrazava se i afektom: ako se osjeca ljutnja, to je iskazano ponasanjem i mimikom, ili ako se dozivljava radost to se vidi i na licu. Medutim, toga nema kod shizofrenije.

Ang Schizophrenia (sa salitang ugat sa Lumang Griyego na schizein, σχίζειν, "ihiwalay" at phrēn, phren-, φρήν, φρεν-, "pag-iisip"; Kastila: ) ay isang uri ng sakit sa pag-iisip na inilalarawan ng paghina ng mga prosesong pang-isipan at ng kakulangan ng mga tugon na nauukol sa emosyon. Ang mga karaniwang sintomas nito ay kinabibilangan ng mga halusinasyon na naririnig at nakikita, mga delusyon na paranoid o kakaiba, at mga hindi maayos na pagsasalita. Ang pagsisimula ng mga sintomas nito ay nangyayaring tipikal sa pagtuntong sa maagang karampatang gulang. Ito ay nangyayari sa buong mundo ng mga 0.3–0.7%. Ang diagnosis ng sakit na ito ay batay sa mga napagmamasdang pag-aasal sa mga pasyente gayundin sa mga mismong inuulat na karanasan ng pasyente. Ang henetika, maagang kapaligiran, neurobiyolohiya, at mga prosesong sikolohikal at panlipunan ay lumilitaw na nag-aambag na mga pakto ng askit na ito. Ang ilang mga drogang nirereseta o mga drogang panlibangan ay lumilitaw na nagsasanhi o nagpapalala ng mga sintomas nito. Sa kasalukuyang mga pagsasaliksik ay walang natuklasang organikong sanhi ng sakit na ito. Sa kabila ng pinagmulang salita nitong mga ugat na wikang Griyegong skhizein (σχίζειν, "ihiwalay") at phrēn, phren- (φρήν, φρεν-; "isipan"), ang schizophrenia ay hindi nagpapahiwatig ng isang "hiwalay na personalidad" o "diperensiyang maraming personalidad" na kilala ngayon bilang dissociative identity disorder. Sa halip, ang schizophrenia ay nangangahulugang paghihiwalay ng mga tungkuling pang-isipan dahil sa mga nakikitang sintomas sa sakit na ito. Ang salitang schizophrenia ay inimbento ng psychiatrist na si Eugen Bleuler.

Šizofrenija, šizofrenija (iš 'skylu' + φρήν 'dvasia, protas') – tai lėtinė psichikos liga, kuri pažeidžia jausmų, mąstymo, suvokimo bei valios sferas. Šiuo sutrikimu pasaulyje serga apie 1 % žmonių. Žodžiu „šizofrenija“ vadinama ne viena psichikos liga, o visa psichinių ligų ir sutrikimų grupė.